انتظار می‌رود عوارض ماموگرافی در افرادی‎ که دوزهای بالاتری از تابش را دریافت می‌کنند و در زنانی‎ که سینه‌های بزرگتری دارند بیشتر باشد، زیرا برای مشاهده دقیق تمام بافت پستان به شدت بالاتری از پرتو نیاز دارند. ماموگرافی یک روش تصویربرداری از بافت داخلی پستان است که زنان را در معرض دوز کمی از اشعه ایکس قرار می‌دهد. این دوز به‌ندرت باعث جهش ژنتیکی و بروز سرطان می‌شود.

براساس یک مطالعه در سال 2016 از هر 100000 زنی که سالانه تحت ماموگرافی قرار می‎گیرند، ممکن است 125 نفر به سرطان سینه ناشی از تشعشع مبتلا شوند.

برای زنانی‌که پروتز سینه دارند، خطر پاره شدن پروتز وجود دارد و مهم است که قبل از انجام ماموگرافی به تکنسین اطلاع دهید.

در ادامه به جزئیات بیشتری از عوارض ماموگرافی اشاره خواهیم کرد.

ماموگرافی و موارد انجام آن

اصولاْ ماموگرافی با دو هدف غربالگری سرطان سینه و تشخیص میزان گسترش سرطان در بافت سینه صورت می‌گیرد.

ماموگرافی غربالگری برای تشخیص تغییرات پستان در افرادی‌که هیچ علامتی ندارند صورت می‌گیرد. هدف از انجام آن این است که تومور سینه را در زمانی‎که کوچک و غیرتهاجمی است؛ شناسایی کنیم.

ماموگرافی تشخیصی برای بررسی تغییرات مشکوک مانند بروز توده در سینه، درد سینه، ظاهر غیرمعمول پوست سینه، ضخیم شدن نوک سینه یا خروج ترشحات از نوک سینه صورت می‌گیرد. هم‎چنین برای ارزیابی یافته‌های غیرمنتظره در ماموگرافی غربالگری استفاده می‌شود.

در طول این آزمایش، سینه‌های شما بین دو سطح سفت فشرده می‌شوند تا بافت سینه پخش شود. سپس یک دستگاه اشعه ایکس تصاویر سیاه و سفیدی را ایجاد می‌کند که روی صفحه کامپیوتر قابل مشاهده هستند.

در روش سنتی تصاویری دوبعدی از سینه به دست می‌آید. نوع جدیدتری از ماموگرافی به نام ماموگرافی سه‌بعدی (توموسنتز سینه) تصاویر سه‌ بعدی از پستان ایجاد می‎کند. اگرچه نمی‌توان عوارض ماموگرافی را انکار کرد، اما فواید انجام آن بیشتر است.

عوارض ماموگرافی چیست؟

خطرات احتمالی و عوارض ماموگرافی عبارتند از:

• این روش شما را در معرض پرتوهایی با دوز کم قرار می‌دهد: به‌همین‌دلیل است که نباید بیشتر از یک یا دو بار سال برای انجام آن اقدام کنید. اگر نیاز به بررسی مستمر بافت سینه باشد، احتمالا پزشک برای سونوگرافی اقدام می‎کند. در مورد عوارض ماموگرافی زیر 40 سال و اینکه با توجه به وضعیت بالینی شما ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی با پزشک خود مشورت کنید.

• فشرده کردن بافت سینه در حین ماموگرافی ممکن است باعث احساس درد شود: برخی از زنان پس از انجام این روش احساس درد و کبودی جزئی می‌کنند. این علائم با گذشت یک تا دو روز به‌صورت خود‎به‌خود رفع می‌شوند.

• نتایج ماموگرافی ممکن است منجر به انجام آزمایشات دیگری شود: اگر مورد غیرمنتظره‎ای در بدن شما تشخیص داده شد، ممکن است به آزمایش‌های دیگری مانند سونوگرافی سینه و نمونه‌برداری از بافت سینه نیاز داشته باشید.

• ماموگرافی غربالگری نمی‌تواند همه توده‌ها را تشخیص دهد: اگر توده خیلی کوچک باشد یا در ناحیه‌ای مانند زیر بغل قرار گرفته باشد، ممکن است در تصویر ثبت نشود. در این شرایط باید برای ام آر آی اقدام کنید.

آیا ماموگرافی برای بارداری ضرر دارد؟

اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، باید به پزشک خود اطلاع دهید. زیرا قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس در دوران بارداری ممکن است منجر به بروز نقایص مادرزادی در جنین شود.

البته در شرایط ضروری، اقدامات احتیاطی مانند قرار دادن محافظ سربی روی شکم برای به حداقل رساندن عوارض ماموگرافی صورت می‌گیرد.

عوارض ماموگرافی زیر 40 سال

اصولاً پس از سن 45 سالگی، شما باید یکبار در سال ماموگرافی انجام دهید. با شروع 55 سالگی می‌توانید هر دو سال یکبار این روند را ادامه دهید.

اگر سابقه خانوادگی سرطان سینه دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. زیرا ممکن است ماموگرافی‌های مکرر را توصیه کند.

کالج پزشکان آمریکا (ACP) توصیه می‌کند که زنان در معرض خطر متوسط ​​​ابتلا به سرطان سینه باید با پزشک خود در مورد اینکه آیا ماموگرافی را از سن 40 سالگی شروع کنند یا خیر صحبت کنند.

بنابراین، انجام ماموگرافی زیر 40 سال در حالت کلی توصیه نشده است. زیرا با توجه به بالا بودن سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن زنان جوان، خطر بروز سرطان سینه ناشی از تشعشع بیشتر است.

مراجعه به مرکز تصویربرداری صدر

از نظر انکولوژیست‌ها، فواید تشخیص زودهنگام سرطان سینه بیشتر از عوارض ماموگرافی است. با این وجود، زنان بهتر است در مورد زمان شروع ماموگرافی یا تعداد دفعات انجام آن طبق شرایط بالینی خود با پزشک صحبت کنند.

مرکز ماموگرافی مجتمع پزشکی صدر به‌عنوان یکی از بهترین مراکز در تهران می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. علاوه‌بر پزشکان ماهر، تجهیزات به‌روز آن برای انجام ماموگرافی قابل توجه هستند.