در سونوگرافی جنین و حاملگی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تصویربرداری از نوزاد در حال رشد و هم‎چنین اندام‌های تناسلی مادر استفاده می‌کنند. بدین‌شکل می‌توانیم به بررسی مشکلات احتمالی بپردازیم.

با توجه به اینکه در دوران بارداری امکان انجام روش‌های تصویربرداری مانند عکسبرداری با اشعه ایکس و سی ‎تی اسکن وجود ندارد، سونوگرافی حاملگی و در شرایط ضروری ام آر آی تنها روش‌های ایمن هستند.

اولین سونوگرافی جنین معمولاً در سه ماهه اول برای تایید بارداری و تخمین مدت زمان بارداری انجام می‌شود.

اگر بارداری شما بدون عارضه باقی بماند، سونوگرافی بعدی معمولاً در طول سه ماهه دوم زمانی‌که جزئیات آناتومیک جنین قابل مشاهده است؛ صورت می‌گیرد.

علاوه‌بر سونوگرافی حاملگی استاندارد، ممکن است طبق نظر پزشک به سایر انواع سونوگرافی جنین مانند سونوگرافی سه‌بعدی، چهاربعدی، سونوگرافی کالر داپلر جنین و اکوکاردیوگرافی جنین نیز نیاز داشته باشید.

در ادامه به جزئیات هر کدام اشاره خواهیم کرد.

نکات مهم پیش از انجام سونوگرافی جنین

در طول سونوگرافی جنین در اوایل بارداری، ممکن است لازم باشد که مثانه پر باشد تا پزشک بتواند تصاویر واضحی از جنین و اندام‌های تناسلی شما دریافت کند.

ابتدا روی میز معاینه یا تخت دراز می‌کشید. پزشک ژل مخصوص را روی شکم و ناحیه لگن شما می‌مالد. این کار به حرکت صحیح امواج صوتی کمک می‌کند. سپس پزشک یک مبدل کوچک را روی شکم شما حرکت می‌دهد تا با ارسال امواج و دریافت امواج منعکس‌شده بتواند تصاویر سیاه و سفیدی را روی مانیتور ثبت کند. ممکن است از شما بخواهد که در حین ثبت تصاویر حرکت کنید یا برای چند لحظه نفس خود را حبس کنید. در نهایت تصاویر دریافتی تفسیر می‌شوند.

با توجه به اینکه سونوگرافی جنین یک فرآیند حساس است و نیاز به تبحر بالایی دارد، پیشنهاد ما به شما مراجعه به مرکز تصویربرداری مجتمع پزشکی صدر است. چراکه به‌واسطه کادر حرفه‌ای و تجهیزات به‌روز خود به‌عنوان بهترین مرکز سونوگرافی در تهران شناخته شده است.

دلایل مهم  برای انجام سونوگرافی جنین

سونوگرافی جنین در دوران بارداری به دلایل مختلفی صورت می‌گیرد. پزشک در صورت تشخیص مشکل در نتایج سونوگرافی یا آزمایش خون قبلی، ممکن است سونوگرافی‌های بیشتری را تجویز کند.

در ادامه به این دلایل اشاره خواهیم کرد.

سونوگرافی جنین در سه ماهه اول بارداری

در سه ماهه اول بارداری (هفته یکم تا دوازدهم)، سونوگرافی حاملگی ممکن است برای موارد زیر انجام شود:

• تایید بارداری
• بررسی ضربان قلب جنین
• تعیین سن حاملگی نوزاد و تخمین تاریخ زایمان
• بررسی چندقلو بودن جنین
• بررسی وضعیت جفت، رحم، تخمدان‌ها و دهانه رحم
• تشخیص حاملگی خارج از رحم یا سقط جنین
• ارزیابی هرگونه رشد غیرطبیعی در جنین

سونوگرافی جنین در در سه ماهه دوم و سوم بارداری

در سه ماهه دوم (هفته 12 تا 24 ام) و سه ماهه سوم (هفته 24 تا 40 ام)، سونوگرافی ممکن است به دلایل زیر انجام شود:

• نظارت بر روند رشد و وضعیت جنین
• تعیین جنسیت کودک
• تایید بارداری چندقلو
• بررسی مشکلاتی مانند جفت سر راهی (زمانی‎که جفت دهانه رحم را می‌پوشاند) و جدا شدن جفت (زمانی‌که جفت قبل از زایمان از رحم جدا می‌شود)
• بررسی ویژگی‌های سندرم داون جنین (به طور معمول بین هفته 13 ام تا 14 ام صورت می‎گیرد)
• بررسی ناهنجاری‌های مادرزادی یا نقایص مادرزادی جنین
• بررسی جنین از نظر ناهنجاری‌های ساختاری یا مشکلات جریان خون
• کنترل سطح مایع آمنیوتیک
• تعیین این مساله که آیا جنین اکسیژن کافی دریافت می‌کند یا خیر
• بررسی مشکلات تخمدان‌ها یا رحم مانند تومورهای بارداری
• اندازه‌گیری طول دهانه رحم
• کمک به تفسیر سایر آزمایشات مانند آمنیوسنتز
• تایید مرگ داخل رحمی جنین

انواع سونوگرافی جنین

 به طور کلی، دو نوع آزمایش سونوگرافی جنین وجود دارد:

سونوگرافی ترانس واژینال

در این نوع سونوگرافی زنان، مبدل در واژن قرار می‌گیرد تا امواج صوتی را ارسال و بازتاب‌ها را جمع‌آوری کند. سونوگرافی ترانس واژینال اغلب در اوایل بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این نوع سونوگرافی هم‌چنین ممکن است در صورتی انجام شود که سونوگرافی شکمی اطلاعات کافی را ارائه ندهد.

سونوگرافی شکمی

این سونوگرافی حاملگی با حرکت دادن یک مبدل بر روی شکم صورت می‌گیرد.

علاوه‌بر سونوگرافی شکمی استاندارد، انواع دیگری از آن نیز وجود دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• سونوگرافی سه‌ بعدی: اگرچه روش سه بعدی همان روش سونوگرافی استاندارد را دنبال می‌کند، اما از یک پروب و نرم‌افزار ویژه برای ایجاد تصویر سه بعدی استفاده می‌کند. برخلاف اولتراسوند دوبعدی استاندارد، این روش به پزشک اجازه می‌دهد تا ابعاد جنین و اندام‎های شما را به‌خوبی بررسی کند. گاهی اوقات از این نوع سونوگرافی برای کمک به تشخیص ناهنجاری‌های صورت یا نقص لوله عصبی جنین استفاده می‌شود.

• سونوگرافی چهار بعدی: این روش را می‌توان سونوگرافی سه بعدی دینامیک یا پویا نیز نامید. برخلاف سایر سونوگرافی‎ها، سونوگرافی چهار بعدی یک فیلم متحرک از جنین تولید می‌کند. در نتیجه تصاویر بهتری از صورت و حرکات کودک ارائه می‌دهد.

• سونوگرافی داپلر. تغییرات جزئی امواج اولتراسوند هنگام جهش آن‎ها از اجسام متحرک مانند سلول‌های خون را اندازه‌گیری می‌کند. به‌همین‌دلیل، می‌تواند جزئیاتی در مورد جریان خون نوزاد در رگ‌های خونی ارائه دهد. در صورت اختلال در روند خونرسانی به نوزاد مطمئناً علائمی از کاهش رشد بروز می‌کند. انواع داپلر مانند سونوگرافی کالر داپلر جنین وجود دارد که اکثر آن‎ها در اواخر بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• اِکوکاردیوگرافی جنین. این آزمایش تصویر دقیقی از اندازه، شکل، عملکرد و ساختار قلب جنین نشان می‌دهد. ممکن است برای تایید یا رد نقص مادرزادی قلب مورد استفاده قرار گیرد.

خطرات سونوگرافی جنین

اگرچه فناوری اولتراسوند هم برای مادر و هم برای کودک تاحدود زیادی ایمن است، اما پزشکان استفاده از آن را در زمانی‌که هیچ دلیل یا فایده‌ پزشکی وجود ندارد، منع می‌کنند.

از خطرات احتمالی سونوگرافی جنین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ناراحتی شکمی خفیف در اثر حرکت مبدل روی شکم یا درون واژن
• واکنش آلرژی به ژل مخصوص سونوگرافی به‌خصوص در افراد حساس به لاتکس

در برخی موارد سونوگرافی زنان، ممکن است مشکلی را نشان دهد که در اصل مثبت کاذب است یا می‌تواند مشکلی را به‌عنوان منفی کاذب اصلاً نشان ندهد. به‌همین‌دلیل، گاهی پس از سونوگرافی حاملگی به آزمایش‌های اضافی مانند ام آر آی نیاز است.

به طور کلی، خطرات شما ممکن است بسته به سلامت عمومی و سایر عوامل متفاوت باشد. حتما قبل از انجام سونوگرافی با پزشک خود مشورت کنید.

مراجعه به مرکز سونوگرافی مجتمع پزشکی صدر

اگرچه سونوگرافی جنین دقت سایر روش‌های تصویربرداری را ندارد، اما به‌دلیل ایمن بودن همچنان به وجود آن برای تشخیص به‌موقع مشکلات مادر و کودک نیاز است. متاسفانه گاهی اوقات سونوگرافی جنین در محیط‌های غیرپزشکی صورت می‌گیرد. در این موارد، ممکن است کارکنان آموزش ندیده تصاویر را به اشتباه تفسیر کنند و به والدین اطلاعات نادرست بدهند.

مرکز سونوگرافی مجتمع پزشکی صدر آماده ارائه خدمات انواع سونوگرافی جنین به شما با بهترین متخصصان و دستگاه‌های به روز و مدرن است. از این فرصت عالی بهره‌مند شوید.