الکترومیوگرافی (EMG) یا نوار عصب و عضله دست، آزمایشی است که می‎‌تواند شدت فعالیت الکتریکی ماهیچه را در پاسخ به تحریک نورون‌های حرکتی آن اندازه‌‎گیری کند. به طور کلی نوار عصب، برای کمک به تشخیص ناهنجاری‌های عصبی عضلانی توسط پزشک انجام می‌شود.

دست از عضلات بسیاری تشکیل شده است که بروز اختلال در اعصاب آن‎ها می‌تواند باعث شود علائمی مانند گزگز، بی‎حسی، ضعف عضلانی و درد یا گرفتگی عضلات دست را تجربه کنید. در این شرایط انجام تست دقیق و کارآمدی مانند نوار عصب و عضله دست لازم است.

در ادامه به جزئیات بیشتری از آن اشاره خواهیم کرد.

چه موقع به نوار عصب عضله دست نیاز است؟

تست نوار عصب عضله اغلب برای کمک به تشخیص یا رد تعدادی از شرایط مانند موارد زیر انجام می‌شود:

• اختلالات عضلانی، مانند دیستروفی عضلانی یا پلی‎میوزیت
• بیماری‌هایی که بر ارتباط بین عصب و عضله تأثیر می‌گذارند، مانند میاستنی‎گراویس
• اختلالات اعصاب خارج از نخاع (اعصاب محیطی)، مانند سندرم تونل کارپال یا نوروپاتی محیطی
• اختلالاتی که بر ریشه عصبی تأثیر می‌گذارند، مانند رادیکولوپاتی گردن (فشرده شدن عصب گردن)

قابل ذکر است که به جز سندرم تونل کارپال و رادیکولوپاتی گردن، سایر اختلالات می‌توانند اعصاب و عضلات نواحی دیگر بدن را نیز درگیر کنند.

نحوه انجام تست نوار عصب عضله دست

معمولاً در مرحله اول پزشک با قرار دادن تعدادی الکترود روی پوست برای بررسی هدایت عصبی (NCS) یا همان اندازه‌گیری میزان و سرعت رسانش تکانه الکتریکی در عصب، اقدام می‌کند. بدین‌شکل، می‌تواند میزان آسیب و تخریب عصبی را تعیین کند.

در مرحله بعد برای ثبت نوار عصب عضله دست، یک یا چند سوزن کوچک از طریق پوست به عضله وارد می‌شود. در این وضعیت، فعالیت الکتریکی گرفته‌شده توسط الکترودها بر روی یک اسیلوسکوپ (مانیتوری که فعالیت الکتریکی را به شکل امواج نشان می‌دهد) نمایش داده می‌شود.

بافت عضلانی به طور معمول سیگنال‌های الکتریکی در هنگام استراحت تولید نمی‌کند. هنگامی‌که یک الکترود سوزنی وارد می‌شود، به‌دلیل تحریک برای مدت کوتاهی فعالیت الکتریکی روی اسیلوسکوپ دیده می‌شود، اما پس از آن هیچ سیگنالی نباید وجود داشته باشد.

به‌همین‌دلیل، پزشک سعی می‌کند فعالیت الکتریکی عضله را در هنگام استراحت، انقباض خفیف و انقباض قوی اندازه‌گیری کند. پس از قرار دادن الکترود سوزنی، ممکن است از شما خواسته شود که عضله دست خود را با بلند کردن یا خم کردن آن منقبض کنید.

در نهایت اندازه و شکل امواجی (پتانسیل عمل) که بر روی اسیلوسکوپ ایجاد می‌شوند، اطلاعاتی در مورد توانایی عضله برای پاسخ دادن به هنگام تحریک اعصاب ارائه می‌دهند. در واقع همان‌طورکه عضله با شدت بیشتری منقبض می‌شود، فیبرهای عضلانی بیشتری فعال‌شده و پتانسیل عمل تولید می‌کنند.

بلافاصله بعد از انجام تست، نتیجه آن در اختیار شما قرار خواهد گرفت. می‌توانید از پزشک متخصص خود بخواهید که نتیجه را برای شما تفسیر کند.

نکات مهم در زمینه تست نوار عصب و عضله دست

لازم است از چند روز قبل پزشک را از بیماری‌های زمینه‌ای و لیست تمام داروهای مصرفی خود آگاه کنید. به‌خصوص اگر سابقه:

• نصب ضربان‌ساز(پیس میکر) یا هر وسیله پزشکی الکتریکی را در بدن خود دارید.
• مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند کومادین، پلاویکس و الیکویس را دارید.
• ابتلا به اختلالات انعقاد خون مانند هموفیلی را دارید.

قبل از انجام آزمایش نوار عصب و عضله دست، نیازی به ناشتا بودن یا خوردن غذای خاصی ندارید.

پس از اتمام آن نیز می‌توانید روی از سرگیری فعالیت‌های عادی خود حساب کنید.

در مورد لباس، بهتر است از لباس‌های گشاد استفاده کنید تا پزشک بتواند به‌راحتی دست‎های شما را ارزیابی کند. لطفا قبل از تست دوش بگیرید و از لوسیون روی پوست خود استفاده نکنید زیرا ممکن است در آزمایش اختلال ایجاد کند.

پاسخ به سوالات متداول

1. آیا تست نوار عصب و عضله دست درد دارد؟

اگرچه ممکن است وارد شدن سوزن‌ها کمی دردناک باشد، اما برای اغلب بیماران قابل تحمل است. معمولاً درد ناشی از الکترومیوگرافی طی چند ساعت به‌صورت خود‎به‌خود از بین می‎رود.

2. معمولاً همزمان با نوار عصب دست، چه تست‌های دیگری انجام می‌شوند؟

اصولاً پزشک برای تشخیص قطعی علاوه‌بر نوار عصب به نتایج آزمایش‌های تصویربرداری مانند ام آر آی نیز توجه می‌کند.

انجام تست نوار عصب و عضله دست در مرکز پزشکی صدر

اگر نگران عوارض احتمالی ناشی از این تست مانند خونریزی، عفونت یا آسیب عصبی هستید، پیشنهاد ما به شما مراجعه به مجتمع پزشکی صدر به‌عنوان بهترین مرکز نوار عصب عضله در تهران است. خدمات این مرکز به‌واسطه برخورداری از تجهیزات حرفه‌ای و کادر باتجربه با کیفیت و اطمینان بالا انجام می‌شود.