آرتروز زانو یا آرتریت زانو (Knee arthritis) نوعی التهاب مزمن است که در اثر تحلیل غضروف مفصل زانو بروز می‌کند. غضروف پوششی لغزنده روی انتهای استخوان‌ها است که به‌عنوان یک بالشتک عمل می‌کند و به بخشی مانند زانو اجازه می‌دهد تا به‌آرامی خم‌وراست شود.

غضروف زانو انتهای استخوان ران، بالای استخوان ساق پا (درشت‌نی) و پشت کاسه زانو (کشکک) را می‌پوشاند. هنگامی‌که بافت غضروف از بین می‌رود، فضای بین استخوان‌ها باریک و زمینه بروز آرتروز فراهم می‌شود.

در آرتریت پیشرفته، مالش استخوان روی استخوان می‌تواند باعث بروز خارهای استخوانی (برجستگی روی استخوان) شود. حتی پزشک با علائمی مانند زانوهای ضربدری در اثر بدشکلی‌ مواجه می‌شود.

به‌همین‌دلیل، توصیه می‌کنیم که در مراحل اولیه احساس درد و التهاب در ناحیه زانو برای تشخیص قطعی و درمان به پزشک متخصص ارتوپد یا درد مراجعه کنید.

آرتروز زانو درمان قطعی دارد یا نه؟

اگرچه هیچ درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارد، اما دارودرمانی، فیزیوتراپی، کایروپراکتیک و انجام تمرینات ورزشی تحت نظر پزشک متخصص درد می‌تواند شدت علائم را تسکین دهد و پیشرفت بیماری را آهسته می‌کند. در نتیجه خطر بروز عوارض جانبی مانند خارهای استخوانی را کاهش می‌دهد و خطر نیاز به جراحی را به حداقل می‌رساند.

پزشکان متخصص حاضر در بهترین کلینیک درد در تهران، کلینیک صدر می‌توانند به شما کمک کنند تا بهترین تصمیم را برای درمان و کنترل درد آرتروز زانو بگیرید.

با توجه به امکان انجام آزمایشاتی مانند نوار عصب و عضله و روش‌های تصویربرداری مختلف در مجتمع پزشکی صدر، از رفت‌وآمد بیهوده نیز خلاص می‌شوید.

علل ابتلا به آرتروز زانو

انواع مختلفی از آرتریت وجود دارد، اما مواردی‌که بیشتر بر زانو تاثیر می‌گذارند استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و آرتریت پس از سانحه هستند و هرکدام به دلایل مختلفی بروز می‌کنند.

در ادامه به جزئیات بیشتری از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

استئوآرتریت زانو

استئوآرتریت به‌عنوان یک بیماری مفصلی دژنراتیو شناخته می‌شود.

شایع‌ترین شکل آرتروز زانو است و می‌تواند مفاصل دیگر را نیز درگیر کند.

اغلب در اثر ساییدگی مفصل زانو ناشی از افزایش سن بروز می‌کند و به‌تدریج در طول زمان پیشرفت می‌کند. در واقع تجزیه غضروف زانو است که منجر به درد، التهاب و کاهش تحرک بیمار می‌شود.

از فاکتورهای خطر موثر در ابتلا به استئوآرتریت زانو می‌توان به نقایص ژنتیکی، اضافه وزن، استفاده مکرر و نادرست از زانو برای انجام تمرینات ورزشی حرفه‌ای یا وظایف شغلی، ابتلا و عدم درمان دیابت، کلسترول بالا، هموکروماتوز (سطح بالای آهن در خون) و کمبود ویتامین D اشاره کرد.

آرتریت روماتوئید زانو

آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم چندین مفصل بدن از جمله زانو حمله می‌کند.

این وضعیت باعث التهاب غشای سینوویال یا همان کپسول اطراف مفصل زانو می‌شود. سلول‌های التهابی موادی را آزاد می‌کنند که به‌مرور زمان غضروف زانو را تجزیه می‌کنند.

آرتروز روماتوئید می‌تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد.

آرتریت زانو پس از سانحه

سابقه آسیب یا ضربه به زانو ممکن است منجر به ایجاد آرتروز زانو شود. آسیب‌های وارده به رباط‌های زانو باعث می‌شوند که مفصل زانو در طول زمان از ثبات کمتری برخوردار شود که ممکن است منجر به شکستگی غضروف نیز شود.

علائم ابتلا به آرتروز زانو چیست؟

آرتروز زانو می‌تواند انجام فعالیت‌های روزمره از جمله راه رفتن و بالا رفتن از پله‌ها را بسیار دشوار کند. از سایر علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد در زانو که می‌تواند در اثر انجام حرکات و ورزش‌های خاص مانند رفتن طولانی‌مدت یا ایستادن، بدتر شود.
• سفتی مفصل زانو که خم‌وراست کردن زانو را دشوار می‌کند.
• گرفتگی و قفل شدن زانو که زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف آسیب‌دیده و ناهموار امکان راست کردن مفصل زانو را دشوار کند.
• کرپیتوس که همان شنیدن نوعی صدای ترک‌خوردگی، کلیک یا ضربه خوردن است و هنگام حرکت دادن مفصل آسیب‌دیده ایجاد می‌شود.
• ضعف در زانو که اغلب در نتیجه کاهش فعالیت و آتروفی (تحلیل) عضلات چهارسر ران یا همسترینگ رخ می‌دهد. معمولا آرتروز زانو میزان حرکت فرد را کاهش می‌دهد و این امر ساختار مفصل را ضعیف‌تر و علائم بیمار را بدتر می‌کند.

روش‌های درمان آرتروز زانو

اصولا برنامه درمانی هر بیمار بسته به نوع و مرحله آرتروز زانو، سن، شدت درد و عوامل دیگر متفاوت است. در واقع اگرچه روند تحلیل و از دست دادن غضروف قابل برگشت نیست، اما راه‌هایی برای کاهش درد و جلوگیری از آسیب بیشتر وجود دارد.

ذکر این نکته حیاتی است که تشخیص روش درمانی برای آرتروز زانو فقط با نظر پزشک متخصص تعیین می‌شود و حتماً قبل از انجام هر یک از مراحل درمانی با پزشک متخصص ارتوپدی یا درد مشورت کنید.

برخی از درمان‌های غیرجراحی آرتروز زانو عبارتند از:

• فیزیوتراپی برای بهبود قدرت و دامنه حرکتی مفتصل زانو، زیرا فعال ماندن از نظر جسمی کلید مدیریت علائم این بیماری است.
• کاهش وزن برای کاهش فشار وارد شده به مفصل زانو
• استفاده از بریس برای ایجاد ثبات بیشتر در مفصل زانو
• تجویز داروهای خوراکی و تزریقی مانند تزریق اسید هیالورونیک برای کنترل درد و التهاب و بهبود علائم
• استفاده از وسایل کمکی و پشتیبان برای راه رفتن مانند عصا یا واکر
• اجتناب از انجام ورزش‌های پرتحرک، مانند دویدن و پریدن و درگیر شدن در تمرینات ورزشی ملایم است.

تجربه نشان داده است که روند پیشرفت آرتروز زانو و اثربخشی درمان‌های غیرجراحی در هر فردی متفاوت است. حتماً پزشک متخصص برای ایجاد یک برنامه شخصی که ممکن است شامل ترکیبی از درمان‌های غیرجراحی باشد، با شما مشورت خواهد کرد.

اگر درمان‌های غیرجراحی برای تسکین درد کافی نبودند و به بهبود تحرک شما کمکی نکردند، ممکن است زمان آن رسیده باشد که پزشک در زمینه گزینه‌های جراحی با شما صحبت کند. روش‌هایی مانند:

• ابلیشن رادیوفرکانس برای جلوگیری از رسیدن سیگنال‌های درد به مغز
• جایگزین کردن کامل مفصل زانو با ایمپلنت‌های مصنوعی برای ایجاد ثبات بیشتر و کاهش درد
• تعویض جزئی مفصل زانو برای رفع آسیب غضروف در قسمت کوچکی از زانو
• سینووکتومی برای برداشتن پوشش مفصل آسیب‌دیده در آرتریت روماتوئید

مراجعه به پزشک متخصص درد

همان طور که اشاره شد آرتروز زانو باعث تورم مفصل زانو می‌شود و این مساله در احساس درد و کاهش قدرت حرکت پا موثر است. خبر خوب این است که درمان‌های غیرجراحی می‌توانند شدت علائم را کاهش دهند و باعث بهبود کیفیت زندگی شما شوند.

متخصصان کلینیک درد مجتمع پزشکی صدر با متدهای روز پزشکی، اقدام به شناسایی و تشخیص آرتروز زانو و همین طور تجویز روش‌های درمانی می‌کنند.

اگر به‌دلیل تصادف یا سبک زندگی ناسالم درگیر بیماری‌های اسکلتی عضلانی دیگر مانند آرتروز گردن یا دیسک گردن نیز هستید و از چند ناحیه احساس درد دارید، پیشنهاد می‌کنیم در اولین فرصت با پزشک متخصص درد مشورت کنید.

کلینیک درد مجتمع پزشکی صدر با برخورداری از حرفه‌ای‌ترین کادر درمان و تجهیزات به‌روز یکی از بهترین‌ها در این زمینه است.