اصولا علائم و نشانه‌های بیماری ام اس بسیار متغیر هستند و به میزان آسیب عصبی و اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار می‌گیرند بستگی دارد. به‌همین‌دلیل، در کنار انجام آزمایش خون، پنکسیون کمری و روش تصویربرداری ام آر آی، به گرفتن نوار عصب و عضله برای تشخیص ام اس نیز نیاز است.

زیرا نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی (EMG) به ارزیابی سلامت عضلات و سلول‌های عصبی کنترل‌کننده آن‌ها (نورون‌های حرکتی) کمک می‌کند و نتایج آن می‌تواند هرگونه اختلال عملکرد عصبی، اختلال عملکرد عضلانی یا مشکلات انتقال سیگنال عصب به عضله را نشان دهد.

بیماری ام اس چیست؟

باید گفت که مولتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis) یا همان ام اس (MS) یک بیماری ناتوان‌کننده مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) است. در این بیماری سیستم ایمنی به غلاف محافظ (میلین) که رشته‌های عصبی را می‌پوشاند حمله می‌کند و باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز و اعضای بدن می‌شود. در نهایت، این بیماری زمینه آسیب دائمی یا زوال سلول‌های عصبی مغز را فراهم می‌کند.

متاسفانه هیچ درمان قطعی برای بیماری ام اس وجود ندارد و فقط می‌توان با تشخیص به‌‏موقع از پیشرفت آن جلوگیری و علائم را مدیریت کرد.

راه‌های تشخیص ام اس

تشخیص مولتیپل اسکلروزیس اغلب به رد سایر شرایطی که ممکن است علائم و نشانه‌های مشابهی را ایجاد کنند، متکی است.  به‌همین‌دلیل، پزشک شما احتمالا با بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه کامل شروع می‌کند و در ادامه یک یا چند مورد از آزمایش‌های زیر را تجویز می‌کند:

• آزمایش خون برای بررسی نشانگرهای زیستی خاص مرتبط با ام‌ اس
• پنکسیون کمری که در آن نمونه کوچکی از مایع مغزی نخاعی برای آنالیز آزمایشگاهی از کانال نخاعی خارج می‌شود.
• ام آر آی که می‌تواند مناطقی از ضایعات ام اس را در مغز و نخاع نشان دهد.
• تست پتانسیل برانگیخته مغزی نخاعی که سیگنال‌های الکتریکی تولیدشده توسط سیستم عصبی را در پاسخ به محرک‌ها ثبت می‌کند.
• نوار عصب عضله برای تشخیص ام اس و میزان آسیب‌های ناشی از آن در نورون‌های حرکتی عضلات

در اکثر افراد مبتلا به ام اس عودکننده، روند تشخیص نسبتا ساده و براساس الگوی علائم منطبق با بیماری است و با اسکن‌های تصویربرداری مغزی مانند ام آر آی تأیید می‌شود. درحالی‌که تشخیص ام اس در افرادی‌که علائم غیرمعمول یا بیماری پیشرونده دارند، می‌تواند دشوارتر باشد و به آزمایشات بیشتر مانند پنکسیون کمری، تست پتانسیل برانگیخته و نوار عصب عضله نیاز دارد.

تشخیص ام اس با نوار عصب عضله

اصولاً هدف از انجام تست نوار عصب و عضله برای تشخیص ام اس، ارزیابی سلامت عضلات با اندازه‌گیری پاسخ آن‌ها به تحریک است.

با توجه به اینکه ام اس باعث ضعف یا فلج اندام‌های تحتانی و اغلب فوقانی می‌شود، این تست می‌تواند به پزشکان در تشخیص صحیح کمک کند. به‌خصوص اگر بیمار دارای ضعف عضلانی غیرقابل توضیح است.

نحوه تست نوار عصب عضله برای تشخیص ام اس

معمولاً بسته به آنچه که پزشک شما به‌دنبال آن است، این آزمایش 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشد.

ابتدا الکترودها در نقاط مختلف روی پوست شما قرار می‌گیرند و در حین ثبت فعالیت عضلانی، اعصاب با تکانه‌های الکتریکی خفیف تحریک می‌شوند. سپس یک سوزن وارد عضله می‌شود تا فعالیت الکتریکی را اندازه‌گیری کند. پزشک ممکن است در این حین از شما بخواهد که عضله را منقبض یا شل کنید. سوزن‌ها شبیه به سوزن‌های تزریق هستند، اگرچه هیچ چیزی تزریق نمی‌شود.

ازآنجایی‌که ماهیچه‌های سالم در هنگام استراحت هیچ فعالیت الکتریکی نشان نمی‌دهند، مشاهده الگوهای الکتریکی غیرطبیعی نشان‌دهنده بیماری عضلات یا اعصاب است.

بهتر است بدانید که نوار عصب یک آزمایش قطعی برای تشخیص ام اس نیست بلکه تنها یکی از آزمایش‌هایی است که به پزشکان کمک می‌کند.

نکات مهم در زمینه انجام تست نوار عصب و عضله برای تشخیص ام اس

حتما از پزشک خود بپرسید که آیا لازم است قبل از انجام تست مصرف هرگونه داروی تجویزی یا بدون نسخه را متوقف کنید. قبل از آزمایش دوش بگیرید، از لوسیون یا کرم بدن استفاده نکنید و یک لباس راحت بپوشید.

در صورت وجود شرایط زیر حتما به پزشک اطلاع دهید:

• دارای ضربان‌ساز یا هر وسیله پزشکی الکتریکی دیگر در بدن خود هستید.
• داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین یا آسپرین مصرف کنید.
• مبتلا به هموفیلی، یک اختلال انعقادی خون هستید که خطر خونریزی را افزایش می‌دهد.

مراجعه به مرکز نوار عصب و عضله مجتمع صدر

بنابراین انجام نوار عصب و عضله برای تشخیص ام اس در کنار سایر آزمایش‌ها، می‌تواند روند تشخیص را سرعت بخشد. پیشنهاد ما به شما مراجعه به مجتمع پزشکی صدر به‌عنوان بهترین مرکز نوار عصب و عضله در تهران است. این مرکز با برخورداری از کادر حرفه‌ای و تجهیزات به‌روز می‌تواند خدمات لازم را به شما ارائه دهد.

آیا همه بیماران مشکوک به ام اس باید برای انجام تست نوار عصب و عضله اقدام کنند؟

خیر، ولی در اغلب موارد نوار عصب و عضله برای تشخیص ام اس به‌منظور ارزیابی علت ضعف عضلانی بیمار صورت می‌گیرد.

آیا تست نوار عصب و عضله برای تشخیص ام اس با عوارض جانبی همراه است؟

طبق تجربه، تست نوار عصب عضله یک روش کم‌خطر است. در موارد بسیار کمی ممکن است در جایی که الکترود سوزنی وارد می‌شود، خونریزی، عفونت یا آسیب عصبی رخ دهد. احتمال فروپاشی ریه (پنوموتوراکس) در اثر ورود سوزن به عضلات و نشت هوا به ناحیه بین ریه‌ها و دیواره قفسه سینه نیز نادر است.

تست نوار عصب و عضله برای تشخیص ام اس باید توسط چه کسی انجام شود؟

اصولا توسط پزشک متخصص و باتجربه انجام می‌شود.