از‌آنجایی‌که سرطان سینه یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در زنان است؛ پزشکان توصیه می‌کنند برای تشخیص زودهنگام، از سن 40 سالگی به بعد آزمایشات غربالگری سرطان سینه شامل ماموگرافی، سونوگرافی و ام‌ آر آی انجام شوند. البته در صورت وجود سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان سینه، لازم است از سنین پایین‌تر این آزمایشات انجام شوند.

غربالگری سرطان پستان مانع از بروز سرطان نمی‌شود. اما می‌تواند با تشخیص زودهنگام به دریافت روش‌های درمانی کم‌تهاجمی کمک کند و خطر مرگ را به میزان زیادی کاهش دهد.

غربالگری سرطان سینه چیست؟

در طی غربالگری سرطان سینه، بافت پستان به خوبی بررسی و هرگونه علامت مشکوک گزارش می‌شود. بدین‌شکل، نه تنها روند درمان آسان‌تر می‌شود بلکه طول عمر بیمار نیز افزایش پیدا می‌کند. در ادامه به جزئیات بیشتری از نحوه انجام غربالگری سرطان سینه در تهران اشاره خواهیم کرد.

اهمیت غربالگری سرطان سینه

اساسا غربالگری سرطان پستان به این دلیل انجام می‌شود که قبل از ظهور علائم نگران‌کننده‌ای مانند موارد زیر، سرطان تشخیص داده شود:

• احساس یک توده بزرگ در بافت سینه
• تورم، قرمزی یا خارش مزمن پوست سینه
• تغییر شکل یا افزایش بی‌دلیل سایز سینه‌ها
• تغییر رنگ نوک سینه و خروج ترشحات از آن

بدین‌شکل، شانس بهبودی افزایش پیدا می‌کند. مطمئناً روند درمان سرطان سینه با گِرید (درجه) صفر، یک و دو آسان‌تر از گریدهای سه و چهار است. چراکه در گریدهای بالاتر، سلول‌های سرطانی غدد لنفاوی زیر بغل را نیز درگیر می‌کنند. حتی ممکن است در اثر متاستاز به استخوان‌ها، کبد یا ریه‌ها گسترش پیدا کنند.

غربالگری سرطان پستان در سنین مختلف

پزشکان معتقدند که خانم‌های 16 تا 20 سال، برای غربالگری سرطان سینه نیازی به انجام آزمایش‌های تخصصی مانند ماموگرافی ندارند. بلکه معاینه منظم پستان‌ها توسط خود خانم در جهت یافتن هرگونه توده کوچک کافی است. در سنین 20 تا 40 سال علاوه‌بر معاینه توسط خود خانم، مراجعه سالانه به پزشک متخصص زنان و زایمان برای معاینه بالینی پستان‌ها نیز ضرورت پیدا می‌کند.

از سن 40 تا 50 سالگی، علاوه‌بر کارهای قبلی لازم است به‌صورت سالانه ماموگرافی نیز انجام شود. در بازه سنی 50 تا 70 سال، علاوه‌بر ماموگرافی در هر دو سال یکبار، انجام ام آر آی پستان نیز لازم است.

برای غربالگری سرطان پستان در سنین مختلف، پزشک هر زمان صلاح بداند سونوگرافی سینه انجام می‌شود. زیرا یک روش بی‌خطر است.

آزمایش‌های رایج در غربالگری سرطان سینه

به طور کلی برای غربالگری سرطان سینه در تهران، از چهار آزمایش تخصصی زیر استفاده می‌شود.

ماموگرافی

یک روش تصویربرداری با اشعه ایکس است که می‌تواند علائم یا الگوهای غیرطبیعی که ممکن است مربوط به سرطان پستان باشند را نشان دهد. برای انجام ماموگرافی در تهران لازم است مقابل دستگاه مامو بایستید و هر بار یکی از پستان‌های خود را روی صفحه تکیه‌گاه قرار دهید.

با قرار گرفتن یک صفحه دیگر روی صفحه تکیه‌گاه، بافت پستان فشرده می‌شود تا تصاویر بهتری از آن دریافت شود. در نهایت با تابش اشعه و ارسال سیگنال‌های الکترونیکی به کامپیوتر، تصاویر روی مانتیور نمایش داده می‌شوند.

رادیولوژیست آن‌ها را بررسی و تفسیر می‌کند و داده‌های بدست‌آمده را به شکل یک گزارش برای پزشک معالج شما ارسال خواهد کرد.

طبق تحقیقات انجام‌شده، از هر جهت ماموگرافی بهترین راه برای تشخیص سرطان سینه است. زیرا می‌تواند توده‌ها را قبل از آنکه در معاینه بالینی احساس شوند، نشان دهد.

ام ‌آر ‌آی سینه

در این آزمایش به‌جای اشعه ایکس، از امواج مغناطیسی و رادیویی برای تصویربرداری از بافت پستان استفاده می‌شود. بنابراین روش ایمنی برای خانم‌های باردار محسوب می‌شود.

اگرچه تصاویر واضحی ارائه می‌دهد، اما گاهی با وجود عدم ابتلا به سرطان سینه، نتایج آن غیرطبیعی به نظر می‌رسند. به‌همین‌دلیل، پزشکان ابتدا انجام ماموگرافی را توصیه می‌کنند و سپس برای کسب اطمینان بیشتر به‌سراغ ام‌آر‌آی سینه می‌روند.

برای انجام این روش، شما ابتدا روی تخت دستگاه ام‌آر‌آی دراز می‌کشید. سپس این تخت به‌صورت خودکار وارد بخش تونل‌مانند دستگاه شده و طی 15 تا 20 دقیقه تصویربرداری انجام می‌شود.

سونوگرافی سینه

در سونوگرافی سینه از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌شود. برای انجام آن، ابتدا یک ژل مخصوص روی سینه‌ها مالیده می‌شود. سپس رادیولوژیست مبدل دستگاه را روی نقاط مختلف سینه حرکت می‌دهد تا تصاویر تولید و بررسی شوند.

معمولا اگر سن خانم زیر 30 سال باشد، پزشک به‌جای مامو ابتدا دستور انجام سونوگرافی را می‌دهد. اما در مورد خانم‌های 40 سال به بالا، سونوگرافی بعد از دریافت نتایج مشکوک از ماموگرافی انجام می‌شود. به‌خصوص اگر بافت سینه‌ها‌ متراکم باشد.

بیوپسی از بافت سینه

اگر پزشک طبق نتایج آزمایش‌های قبلی مطمئن شود که یک یا چند توده در سینه‌ وجود دارد، برای تعیین گرید و نوع سرطان بیوپسی یا نمونه ‌برداری انجام می‌دهد. سپس نمونه به آزمایشگاه آسیب‌ شناسی ارسال می‌شود.

ریسک‌های غربالگری سرطان سینه چیست؟

اگر نگران عوارض ماموگرافی هستید، بهتر است بدانید که در این روش از دوز پایین اشعه ایکس استفاده می‌شود. در نتیجه اگر باردار نباشید، انجام آن یک یا دو سال یکبار خطرناک نیست.

تنها نگرانی در مورد این آزمایش و ام ‌آر ‌آی پستان، دریافت نتایج مثبت کاذب است. یعنی پزشک چیزی را در تصاویر آن‌ها می‌بیند که شبیه توده سرطانی است اما در واقعیت توده‌ای وجود ندارد.

گاهی نیز نتایج منفی کاذب از آزمایش‌های غربالگری سرطان پستان دریافت می‌شود. یعنی در واقعیت توده وجود دارد، اما در تصاویر مشاهده نمی‌شود.

طبق تجربه، بهترین راه‌حل برای کاهش احتمال خطا در غربالگری سرطان سینه، انجام آن در یک مرکز غربالگری سرطان سینه در تهران حرفه‌ای و باتجربه است که از به‌روزترین دستگاه‌های تصویربرداری استفاده می‌کند.

سوالات متداول