سونوگرافی هیپ نوزادان یا اطفال (Hip Ultrasound in Neonates) یکی از روش‌های تصویربرداری غیرتهاجمی است که به‌منظور ارزیابی و تشخیص مشکلات هیپ در نوزادان به‌ویژه در مواردی که خطر ابتلا به دیسپلازی هیپ وجود دارد، استفاده می‌شود. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی مفصل ران نوزادان را در مراحل اولیه شناسایی کرده و درمان‌های مناسب را در زمان مناسب آغاز کنند.

با توجه به اهمیت تشخیص به‌موقع این مشکلات، سونوگرافی هیپ اطفال به‌عنوان یک ابزار کلیدی در مراقبت‌های نوزادان شناخته می‌شود.

سونوگرافی هیپ نوزادان چیست؟

سونوگرافی هیپ نوزادان یک روش سونوگرافی است که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری از مفصل ران نوزاد ایجاد می‌کند. این آزمایش برای بررسی مشکلات رشد مفصل ران، مانند دیسپلازی هیپ در نوزادان از بدو تولد تا شش ‌ماهگی استفاده می‌شود.

در این روش، امواج صوتی به ناحیه مفصل ران یا هیپ ارسال می‌شوند و تصاویر داخلی، از جمله سر استخوان ران و کاسه آن در استخوان لگن، بر روی کامپیوتر ضبط می‌شود.

کاربردهای سونوگرافی هیپ اطفال

• تشخیص دیسپلازی توسعه‌ای هیپ (DDH)
• مشکلات حرکتی
• تشخیص صدا یا حس کلیک در مفصل ران
• تشخیص ناهنجاری‌های ظاهری یا غیرعادی طول پاها
• بررسی میزان حرکت سر استخوان ران خارج از کاسه مفصل
• ‌بررسی گردی استابولوم
• شکل سر استخوان ران
• بررسی سلامت بافت‌های نرم اطراف مفصل ران
• ارزیابی و پیگیری وضعیت هیپ نوزادان در مراحل مختلف درمان

آمادگی‌های قبل از انجام سونوگرافی هیپ نوزادان

برای انجام این آزمایش، آماده‌سازی خاصی نیاز نیست، اما باید پوشک نوزاد برای انجام سونوگرافی بیرون آورده شود.

بهتر است به نوزاد خود قبل از سونوگرافی شیر داده باشید تا در طول آزمایش آرام‌ باشد.

نوزاد باید روی تخت به پشت یا پهلو خوابانده شود.

این آزمایش معمولاً به طور میانگین ۲۰ دقیقه طول می‌کشد و در آن هر دو هیپ برای مقایسه با هم اسکن می‌شود.

توصیه می‌شود والدین در حین تست با نوزاد صحبت کنند یا آواز مورد علاقه‌اش را بخوانند تا او احساس راحتی بیشتری کند. در طول آزمایش نباید نوزاد را بلند کرد و یا جای او را تغییر داد.

نحوه انجام سونوگرافی مفصل ران اطفال

1. ابتدا، نوزاد روی تخت به پشت یا پهلو قرار می‌گیرد و زانوهای او معمولاً خم می‌شوند.
2. سپس ژل شفافی بر روی ناحیه مفصل ران او قرار داده می‌شود تا عبور امواج را ساده کرده و حرکت دستگاه را روی بدن نوزاد آسان‌تر کند.
3. در ادامه پزشک به‌آرامی یک مبدل کوچک و نرم را بر روی پوست مفصل ران نوزاد حرکت می‌دهد.
4. دستگاه اولتراسوند امواج صوتی را ارسال کرده و تصاویری از مفصل ران روی صفحه نمایش ایجاد می‌کند.
5. معمولاً هر دو مفصل ران اسکن می‌شود و این فرایند حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.
6. پس از انجام سونوگرافی، پزشک با استفاده از دستمالی نرم، ژل را از روی ران نوزاد پاک کرده و او را از روی تخت بلند می‌کند.
7. پس از آن والدین می‌توانند کودک را در آغوش گرفته و لباس‌ها و پوشک او را به تن کنند.

تفسیر سونوگرافی هیپ نوزاد

تفسیر سونوگرافی هیپ نوزادان هم مانند سونوگرافی شکم توسط پزشک متخصص سونوگرافی انجام می‌شود. در این تفسیر، پزشک به ارزیابی وضعیت قرارگیری و پایداری مفصل هیپ در نوزادان می‌پردازد.

مهم‌ترین پارامترها، موقعیت سر استخوان ران (فمورال) در داخل استابولوم (کاسه لگن) است. هدف اصلی، ارزیابی این است که آیا هیپ به‌درستی شکل گرفته است یا حرکت غیرطبیعی دارد که ممکن است نشان‌دهنده دیسپلازی هیپ باشد.

در تفسیر نتایج، معمولاً از «زاویه آلفا» استفاده می‌شود که میزان پوشش سر استخوان ران توسط استابولوم را ارزیابی می‌کند. زاویه آلفای کمتر از مقدار نرمال ممکن است نشان‌دهنده ناپایداری مفصل باشد.

اگر نوزاد مشکوک به دیسپلازی هیپ باشد، ممکن است مفصل ران علائم دررفتگی جزئی یا ناپایداری درونی را نشان دهد.

به‌طور کلی، سونوگرافی هیپ ابزار مناسبی برای تشخیص زودهنگام است، اما نیاز به تفسیر دقیق و تخصصی دارد. در صورت مشاهده مشکلات در تصاویر، ممکن است نیاز به آزمایش‌های اضافی یا پیگیری برای تأیید تشخیص و انتخاب درمان مناسب باشد.