سونوگرافی رحم یک روش بیخطر است که از امواج صوتی برای تولید تصاویری از داخل رحم و تخمدانها استفاده میکند. بدینشکل، پزشک میتواند به سرعت علت بروز مشکلاتی مانند خونریزی بیدلیل واژن، ناباروری، قاعدگی نامنظم و سقطهای مکرر را تشخیص دهد.
اصولاً این روش به دو شکل شکمی یا ترانس واژینال انجام میشود. در روش شکمی، مبدل گرزمانند دستگاه سونوگرافی روی شکم بیمار حرکت میکند. درحالیکه در روش ترانس واژینال، مبدل لولهمانند وارد واژن شده و به اندامهای لگن نزدیک میشود. بههمیندلیل، سونوگرافی ترانس واژینال رحم و تخمدان اطلاعات دقیقتری در اختیار پزشک میگذارد و دقت تشخیص را افزایش میدهد.
در ادامه به جزئیات بیشتری از کاربردها، عوارض و نحوه انجام این روش اشاره خواهیم کرد.
سونوگرافی رحم و تخمدان چیست؟
سونوگرافی رحم و تخمدان یک روش تصویربرداری نسبتا سریع و بدون درد است که برای کشف علت و تشخیص بیماری اندامهای لگنی، نظارت بر بارداری یا برنامهریزی برای جراحی انجام میشود.
بنابراین، در سونوگرافی حاملگی نیز نقش مهمی دارد. با توجه به اینکه از اشعههای یونیزان مانند اشعه ایکس استفاده نمیکند و خطری جنین را تهدید نخواهد کرد.
کاربردهای سونوگرافی رحم
سونوگرافی رحم یکی از رایجترین و مفیدترین ابزارها برای بررسی موارد زیر است:
- اندازه، شکل و وضعیت رحم، لولههای فالوپ و تخمدانها
- ضخامت دیواره رحم
- احتمال وجود کیست یا توده در آندومتر (لایه پوششی دیواره رحم) و میومتر (بافت ماهیچهای دیواره رحم)
- طول و ضخامت دهانه رحم
- وضعیت خونرسانی در رحم و تخمدانها
اصولا پزشک به محض مشاهده تصاویر زنده آن روی مانیتور میتواند موارد زیر را تشخیص دهد:
- اختلالات آناتومیک رحم
- التهاب یا عفونت رحم و تخمدانها
- تومورهای فیبروئید (خوشخیم) و تودههای سرطانی و بدخیم رحم
- تودههای تخمدان
- حاملگی خارج از رحم
- علت قائدگی نامنظم یا خونریزی بعد از یائسگی
- وجود و موقعیت دستگاه پیشگیری از بارداری آی یو دی
و یا برای لقاح آزمایشگاهی یا نظارت بر رشد جنین در دوران بارداری اقدام کند.
بهترین زمان برای سونوگرافی رحم و تخمدان
سونوگرافی شکمی رحم میتواند در هر زمانی حتی در شرایط خونریزی شدید واژینال انجام شود. اما سونوگرافی ترانس واژینال بهتر است بلافاصله پس از قاعدگی و ظرف 10 روز پس از اولین روز شروع پریودی انجام شود. زیرا در این شرایط، خطر ابتلا به عفونت و سقط زودرس به حداقل میرسد.
آیا برای سونوگرافی رحم و تخمدان باید ناشتا بود؟
خیر، نیازی به ناشتا بودن نیست. فقط بهتر است که برای سونوگرافی شکمی از یک ساعت قبل از آزمایش یک لیتر آب بنوشید تا مثانه پر باشد. اما سونوگرافی ترانس واژینال روی مثانه خالی انجام میشود.
اگر باردار هستید، قبل از انجام سونوگرافی رحم و تخمدان به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین لازم است جواهرات خود را در خانه بگذارید و لباسهای گشاد و راحت بپوشید.
نحوه انجام سونوگرافی رحم و تخمدان
ازآنجاییکه سونوگرافی ترانس واژینال یک روش مناسب یا قابل قبول برای همه زنان بهخصوص دختران جوان و باکره نیست؛ پزشکان در مواقع ضروری دستور انجام آن را میدهند.
از این رو در اغلب موارد، سونوگرافی رحم به شکل شکمی انجام میشود. بدینشکل که ابتدا روی یک تخت دراز میکشید. سپس سونوگرافیست از شما میخواهد که پیراهن خود را بالا بزنید. یک ماده ژلمانند روی شکم شما اعمال میشود. در نهایت، سونوگرافیست مبدل را بر روی پوست شکم شما حرکت میدهد تا تصاویر بر روی مانیتور ظاهر شوند.
در مقابل برای انجام سونوگرافی رحم ترانس واژینال، سونوگرافیست ابتدا یک اسپکولوم را در دهانه واژن شما قرار میدهد. این کار کمک میکند تا مبدل لولهمانند دستگاه بتواند به راحتی وارد واژن شده و تا دهانه رحم حرکت کند. در نهایت، تصاویری از اندامهای لگنی روی صفحه کامپیوتر نمایش داده میشوند.
در مواقعی به تشخیص پزشک، سونوگرافی کالر داپلر نیز ممکن است بخشی از سونوگرافی رحم باشد. کالر داپلر یک روش سونوگرافی ویژه است که وضعیت خونرسانی هنگام عبور خون از رگهای خونی را ارزیابی میکند. بدینشکل، پزشک میتواند مشکلات خونرسانی رحم بهخصوص هنگام بارداری را به دقت بررسی کند.
بیشتر بخوانید: درباره سونوگرافی NT بیشتر بدانید
عوارض و نکات بعد از سونوگرافی تخمدان و رحم
ازآنجاییکه برای سونوگرافی از هیچ تشعشعی استفاده نمیشود، روشی بیخطر در نظر گرفته میشود. با این وجود، ممکن است قرار دادن مبدل ترانس واژینال در واژن ناراحتی جزئی ایجاد کند.
همچنین در این روش مبدل لولهمانند با یک غلاف پلاستیکی از جنس لاتکس پوشانده میشود که ممکن است در بیماران مبتلا به آلرژی به لاتکس واکنش ایجاد کند.
معمولاً بعد از سونو نیاز به مراقبت خاصی نیست. میتوانید بلافاصله به منزل یا محل کار خود بازگردید و رژیم غذایی و فعالیتهای روزانه را از سر بگیرید. مگر اینکه پزشک به شما توصیه دیگری کند. البته مواردی از خونریزی خفیف واژینال یا لکهبینی بعد از سونو ترانس واژینال گزارش شده است. اگرچه جای نگرانی نیست، اما اگر این علائم بعد از گذشت 24 ساعت از بین نرفتند باید به پزشک اطلاع دهید.
نحوه تفسیر جواب سونوگرافی رحم
تفسیر جواب سونوگرافی با پزشک متخصص رادیولوژی و سونوگرافی یا سونوگرافیست است. وی تصاویر را به دقت مشاهده کرده و یافتهها را در قالب یک گزارش برای پزشک شما ارسال میکند. پزشک با مطالعه آن دستور انجام آزمایشهای دیگری مانند ام آر آی رحم و تخمدان را میدهد یا بلافاصله روند درمان را آغاز میکند.
0 Comments