هپاتیت یک اصطلاح کلی به معنای التهاب کبد است. این بیماری می‌تواند عملکرد کبد را تحت تاثیر قرار دهد و به مرور زمان منجر به بروز عوارضی مانند سیروز و سرطان کبد شود. هپاتیت ممکن است حاد یا مزمن باشد. هپاتیت حاد در مدت کوتاهی بروز می‌کند، درحالی‌که هپاتیت مزمن حداقل 6 ماه طول می‌کشد.

معمولاً پزشک برای تشخیص هپاتیت به علائم بیمار و نتایج آزمایش خون توجه می‌کند. گاهی نیز از روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی و بیوپسی کبد استفاده می‌شود.

انواع هپاتیت و نشانه‌های آن‌ها

انواع مختلفی از هپاتیت وجود دارد که برخی علل عفونی و برخی علل غیرعفونی دارد. هپاتیت عفونی در اثر عفونت با ویروس، باکتری، قارچ یا انگل ایجاد می‌شود. شایع‌ترین نوع آن، هپاتیت ویروسی است که پنج نوع اصلی با عنوان هپاتیت A، هپاتیت B، هپاتیت C، هپاتیت D و هپاتیت E دارد.

هپاتیت A

ویروس هپاتیت (HAV) به راحتی از طریق تماس با مدفوع یا خون فرد مبتلا منتقل می‌شود. البته می‌تواند از طریق مصرف آب و غذای آلوده، تماس جنسی یا تماس با سوزن‌های آلوده نیز سرایت کند.

ویروس هپاتیت A باعث بروز عفونت‌های حاد کبد می‌شود که اغلب خفیف هستند و بدون درمان ظرف چند هفته برطرف می‌شوند. امروزه واکسن‌های بسیار موثری برای پیشگیری از آن در دسترس هستند.

هپاتیت B

در اثر ویروس هپاتیت B (HBV) بروز می‌کند. این ویروس می‌تواند از طریق تماس با خون یا برخی از مایعات بدن فرد آلوده منتقل و باعث ایجاد عفونت‌های حاد تا مزمن کبد شود. خوشبختانه با واکسیناسیون می‌توان از بروز این عفونت جلوگیری کرد.

هپاتیت C

ویروس هپاتیت C (HCV) از طریق تماس با خون فرد مبتلا و در هنگام تولد نوزاد از مادر مبتلا به عفونت منتقل می‌شود.

اگرچه در حال حاضر هیچ واکسنی برای پیشگیری از هپاتیت C وجود ندارد، اما قابل درمان است.

هپاتیت D

هپاتیت D که به‌عنوان هپاتیت دلتا نیز شناخته می‌شود، توسط ویروس HDV ایجاد می‌شود. معمولاً فقط افرادی را درگیر می‌کند که قبلاً به ویروس هپاتیت B مبتلا هستند. مطمئناً پزشک در زمان تشخیص هپاتیت به این نکته توجه می‌کند. واکسن هپاتیت B می‌تواند از بروز هپاتیت D جلوگیری کند.

هپاتیت E

ویروس هپاتیت E (HEV) اغلب از طریق نوشیدن آب آلوده و مصرف غذاهای نیم‌پز (به‌خصوص گوشت قرمز کاملا پخته نشده) منتقل می‌شود. معمولا باعث عفونت حاد کبد می‌شود که نیازی به درمان ندارد.

از انواع دیگر ویروس که می‌توانند باعث بروز هپاتیت شوند می‌توان به سیتومگالوویروس، ویروس اپشتین بار و هرپس سیمپلکس اشاره کرد. همانطورکه ذکر شد، انواع غیرعفونی (غیرویروسی) نیز وجود دارد. مواردی چون:

• هپاتیت الکلی
• سمی
• خود ایمنی

علائم بیماری هپاتیت چیست؟

مطالعات نشان داده‌اند که ویروس‌های هپاتیت علائم مشابهی از خفیف تا شدید ایجاد می‌کنند. به‌همین‌دلیل، علائم شما ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشند:

• یرقان (زرد شدن پوست و چشم)
• خستگی
• حالت تهوع و از دست دادن اشتها
• درد شکم
• درد مفاصل
• تب با درجه پایین
• مدفوع رنگ پریده (معمولا به رنگ خاک رس)
• ادرار تیره

توصیه می‌کنیم در صورت داشتن هر یک از این علائم، در اسرع وقت برای تشخیص بیماری هپاتیت به پزشک مراجعه کنید. یکی از نکات قابل توجه این است که ابتلا به یک نوع هپاتیت بیمار را از ابتلا به انواع دیگر منع نمی‌کند.

روش‌های تشخیص هپاتیت

پزشک برای تشخیص بیماری هپاتیت، ابتدا سوالاتی در مورد علائم شما می‌پرسد. سپس شما را معاینه فیزیکی می‌کند و به‌دنبال علائم آسیب کبدی مانند زرد شدن پوست یا درد شکم می‌گردد.

اصولا ابتلا به ویروس را می‌توان فقط با آزمایش خون تایید کرد. زیرا اکثر بیماران علائم مبهمی دارند یا اصلا علائمی ندارند. از این رو، هپاتیت ویروسی اغلب به‌عنوان یک بیماری خاموش شناخته می‌شود.

آزمایش خون برای بررسی وجود آنتی‌ژن‌های ویروس، قطعات ژنتیکی از ویروس یا آنتی‌بادی‌های ضد انواع هپاتیت انجام می‌شود. همچنین در بیماران مبتلا به نوع B یا C برای بررسی عوارض و میزان پیشرفت بیماری انجام می‌شود. در واقع نتایج آن در طی تشخیص هپاتیت، می‌تواند به پزشک شما بگوید که آیا این بیماری حاد یا مزمن است.

پس از تعیین نوع هپاتیت، پزشک دستور انجام یک سونوگرافی ویژه به نام الاستوگرافی گذرا را می‌دهد تا میزان آسیب کبدی را ارزیابی کند. اگر وضعیت شما نگران‌کننده باشد، پزشک در مرحله بعد به بیوپسی کبد نیاز دارد. بیوپسی معمولا با وارد کردن یک سوزن در کبد و بیرون کشیدن قطعه‌ای از بافت آن انجام می‌شود. سپس نمونه به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال می‌شود. اصولا نتایج آن اطلاعات دقیق‌تری در مورد میزان آسیب به کبد و خطر بروز سرطان یا سیروز کبدی در اختیار پزشک می‌گذارد.

نحوه درمان هپاتیت

بلافاصله پس از تشخیص بیماری هپاتیت، باید برای درمان اقدام کرد. معمولا درمان خاصی برای نوع A وجود ندارد و روند بهبود آن ممکن است چندین هفته یا ماه طول بکشد.

اگر به هپاتیت B مزمن مبتلا هستید، می‌توانید با نظر پزشک از دارو برای کاهش احتمال ابتلا به بیماری کبدی استفاده کنید. اکثر افرادی‌که دارو مصرف می‌کنند می‌توانند با وجود این بیماری به خوبی زندگی کنند.

در اکثر بیماران، دارودرمانی برای بهبود نوع C موثر است. مصرف دارو برای درمان نوع D به جلوگیری از پیشرفت آن کمک می‌کند. البته درمان خاصی برای هپاتیت E وجود ندارد.

با توجه به افزایش شیوع هپاتیت، اگر نگران وضعیت خود و به‌دنبال تشخیص هپاتیت تحت نظر بهترین پزشکان تهران هستید؛ پیشنهاد ما به شما مراجعه به مجتمع پزشکی صدر است. زیرا نه تنها امکان انجام تمام آزمایشات برای تشخیص هپاتیت در این مرکز وجود دارد؛ بلکه پزشکان متخصص داخلی و گوارش این مرکز از متبحرترین افراد هستند.