رادیولوژی استخوان که از آن با عنوان رادیوگرافی استخوان نیز یاد می‌شود؛ از دوز بسیار کمی از پرتوهای اشعه ایکس برای تولید تصاویر از هر استخوان بدن مانند استخوان دست، پا، ستون فقرات و لگن استفاده می‌کند. در حال حاضر، سریع‌ترین و ساده‌ترین راه برای مشاهده و ارزیابی شکستگی استخوان، آسیب‌ها و ناهنجاری‌های مفصلی است.

معمولاً تصویربرداری استخوان به آمادگی خاصی نیاز ندارد و فقط خانم‌های باردار به‌دلیل احتمال آسیب به جنین، اجازه انجام آن را ندارند.

چه مشکلاتی را با رادیوگرافی استخوان تشخیص می‌دهیم؟

رادیولوژی استخوان، قدیمی‌ترین و رایج‌ترین شکل تصویربرداری پزشکی از استخوان‌ها است.

معمولاً پزشک برای موارد زیر، دستور انجام آن را می‌دهد:

• تشخیص شکستگی و ترک‌خوردگی استخوان یا دررفتگی مفصل
• بررسی تراز و تثبیت مناسب قطعات استخوانی پس از درمان شکستگی
• ارزیابی وضعیت استخوان قبل از انجام جراحی فیوژن ستون فقرات، تعویض مفصل و ترمیم شکستگی استخوان
• تشخیص آسیب، عفونت، آرتریت، رشد غیرطبیعی استخوان و تغییرات استخوانی که در شرایط متابولیک دیده می‌شوند.
• تشخیص پوکی استخوان در مراحل اولیه
• کمک به تشخیص سرطان استخوان
• برنامه‌ریزی دقیق برای قرار دادن اجسام خارجی در استخوان‌ها یا بافت‌های نرم اطراف آن‌ها

آمادگی‌های پیش از آزمایش

قبل از تصویربرداری استخوان نیاز به آمادگی زیادی نیست. معمولاً فقط توصیه می‌شود که هیچ وسیله فلزی همراه با خود نیاورید. زیرا در تصاویر اشعه ایکس تداخل ایجاد می‌کنند.

خانم‌ها در صورت باردار بودن یا تصمیم برای بارداری، باید از قبل به پزشک معالج خود اطلاع دهند. زیرا اشعه ایکس قدرت ایجاد جهش ژنتیکی و بروز انواع ناهنجاری در جنین را دارد. اصولاً در این شرایط، پزشک دستور انجام سایر روش‌های تصویربرداری پزشکی مانند ام آر آی را می‌دهد.

رادیولوژیست نیز اقدامات احتیاطی را برای به حداقل رساندن احتمال قرار گرفتن جنین در معرض اشعه انجام می‌دهد. معمولاً جهت کنترل خطرات رادیولوژی استخوان، از قبل یک پیش‌بند سربی روی ناحیه شکم، سینه یا لگن شما قرار داده شود.

البته با توجه به دوز کم پرتوهای مورد استفاده، احتمال کمی برای بروز عوارض رادیولوژی مانند سوختگی پوست و سرطان وجود دارد.

طبق تحقیقات، مزایای تشخیص دقیق با رادیولوژی استخوان بسیار بیشتر از خطرات مرتبط با آن است.

نحوه انجام تصویربرداری استخوان

تجهیزات تصویربرداری با اشعه ایکس نسبتاً ارزان و به طور گسترده در اورژانس بیمارستان، مطب پزشکان و مراکز مراقبت‌های سرپایی در دسترس هستند. این مسئله باعث می‌شود که هم برای بیماران و هم برای پزشکان روشی راحت به نظر برسد.

برای انجام رادیوگرافی استخوان، لازم است که ابتدا لباس‌های خود را درآورید و لباس مخصوص گان بپوشید. تکنسین با دقت موقعیت شما را تعیین می‌کند تا دستگاه بتواند پرتو اشعه ایکس را در ناحیه مورد نظر هدف قرار دهد. این دستگاه یک انفجار کوچک از تشعشعات را تولید می‌کند که از بدن شما عبور می‌کنند.

اشعه ایکس نوعی موج الکترومغناطیس است. قسمت‌های مختلف بدن آن را در درجات متفاوت جذب می‌کنند. استخوان‌ها به‌دلیل تراکم زیاد، بخش زیادی از تابش را جذب می‌کنند. درحالی‌که بافت‌های نرم (عضله، چربی و اندام‌ها) اجازه می‌دهند تا اشعه ایکس بیشتری از آن‌ها عبور کند.

در نتیجه، استخوان‌ها در رادیوگرافی استخوان سفید و بافت‌های نرم با سایه‎های خاکستری به نظر می‌رسند. هوا موجود در بین بافت‌ها نیز به رنگ سیاه دیده می‌شود. بدین‌شکل، تصویری روی آشکارساز مخصوص ثبت می‌شود.

در حین رادیولوژی استخوان، شما باید بدون حرکت بمانید و ممکن است لازم باشد نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنید. این کار مانع از تار شدن تصویر و کاهش وضوح آن می‌شود.

کل این فرآیند ممکن است 5 تا 10 دقیقه طول بکشد.

مراقبت‌های بعد از تصویربرداری استخوان چیست؟

اگرچه رادیوگرافی استخوان یک روش بدون درد است؛ اما ممکن است از دمای خنک اتاق تصویربرداری کمی احساس ناراحتی کنید. همچنین ممکن است ثابت نگهداشتن بدن در یک موقعیت خاص و دراز کشیدن روی تخت دستگاه کمی برای شما ناراحت‌کننده باشد.

نگران نباشید، مطمئناً رادیولوژیست کمک زیادی به شما در یافتن راحت‌ترین موقعیت ممکن می‌کند. هنگامی‌که تصاویر آماده شدند، رادیولوژیست آن‌ها را تفسیر کرده و در قالب یک گزارش نتایج را برای پزشک معالج ارسال می‌کند.

اگر به دستور پزشک لازم است برای رادیولوژی استخوان اقدام کنید، پیشنهاد ما به شما مراجعه به مرکز تصویربرداری پزشکی مجتمع پزشکی صدر است. زیرا به‌واسطه برخورداری از کادر پزشکی حرفه‌ای و تجهیزات به‌روز، به‌عنوان بهترین رادیولوژی تهران شناخته شده است.

رادیولوژیست‌های حاضر در مرکز، مراقبت ویژه‌ای برای استفاده از کمترین دوز تابش ممکن و در عین حال تولید بهترین تصاویر برای ارزیابی دارند.