اگرچه همه افراد در مواقع خاصی احساس اضطراب و وحشت میکنند؛ اما فردیکه مبتلا به اختلال هراس است، به طور منظم و اغلب بدون دلیل احساس استرس و وحشت دارد و به اصطلاح دچار حمله پانیک میشود. معمولاً در این شرایط بیمار کنترل خود را از دست میدهد و با علائمی مانند افزایش ضربان قلب، تنفس و تعریق احساس میکند که در حال سکته قلبی یا مرگ است.
در اغلب موارد حمله پانیک بین 5 تا 20 دقیقه طول میکشد. اما در موارد شدید، ممکن است بیش از 1 ساعت ادامه پیدا کند. روان درمانی و دارودرمانی تحت نظر پزشک میتوانند به بهبود این اختلال کمک کند.
حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک یک حمله ناگهانی و بسیار ترسناک است که واکنشهای فیزیکی و احساسی شدیدی را ایجاد میکند. اصولاً علائم آن شدیدتر از علائم یک حمله اضطراب معمولی هستند و دلیل واضحی ندارند.
بسیاری از افراد در طول زندگی خود فقط یک یا دو حمله پنیک را تجربه میکنند و با پایان موقعیت استرسزا علائم آنها برطرف میشوند. اما اگر این حمله بهصورت مکرر و غیرمنتظره رخ دهد، منجر به بروز وضعیتی به نام اختلال پانیک یا همان اختلال هراس میشود.
اگرچه به خودی خود تهدیدکننده زندگی نیست، اما میتواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. از این رو، تشخیص به موقع و درمان مناسب آن اهمیت زیادی دارد.
علت بروز اختلاس هراس چیست؟
محققان فکر میکنند که اختلال در عملکرد بخش آمیگدال مغز که ترس و سایر احساسات را پردازش میکند؛ ممکن است در بروز حملات و اختلال پانیک موثر باشد.
همچنین براین باورند که عدم تعادل در میزان اسید گاما آمینوبوتیریک (GABA)، کورتیزول و سروتونین نیز نقش مهمی در بروز حملات دارد. از سایر عواملی که خطر بروز اختلال هراس را افزایش میدهند میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
سابقه خانوادگی
اختلالات اضطرابی مانند اختلال هراس، اغلب ژنتیکی هستند. طبق مطالعات، اگر یکی از بستگان درجه اول فرد (مانند خواهر، برادر یا والدین) به این اختلال مبتلا باشند، خطر ابتلا وی 40 درصد افزایش مییابد.
ابتلا به مشکلات سلامت روان
اگرچه حملات پانیک ویژگی اصلی اختلال هراس هستند، اما آنها میتوانند در اثر شرایط دیگری مانند موارد زیر نیز رخ دهند:
- اختلالات اضطراب
- اختلالات خلقی و روانپریشی مانند افسردگی
- اختلال وسواس اجباری
- انواع فوبیا
- مصرف مواد مخدر
- اختلالات مرتبط با تروما و استرس مانند اختلال استرس پس از سانحه
تجارب نامطلوب در دوران کودکی
تجربیات منفی و رویدادهای آسیبزا که بین 1 تا 17 سالگی اتفاق میافتند، میتوانند به ایجاد حملات پانیک در بزرگسالی منجر شوند.
علائم حمله پانیک چیست؟
حمله پنیک یا حمله وحشت، یک موج ناگهانی از ترس یا ناراحتی شدید است. معمولاً بهطور ناگهانی و بدون هشدار شروع میشود و به مرور علائم آن در عرض چند دقیقه به اوج خود میرسند. از بارزترین علائم پانیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس وحشت شدید بدون دلیل
- تغییرات در وضعیت ذهنی مانند احساس وقوع یک خطر قریبالوقوع، احساس غیرواقعی بودن یا ترس از مرگ و جدا شدن روح از بدن
- افزایش ضربان قلب یا تپش قلب
- افزایش تعریق
- لرزش شدید
- تنگی نفس یا گرفتگی در گلو
- گرگرفتگی
- حالت تهوع
- گرفتگی و درد شکم
- احساس خفگی و درد در قفسه سینه
- سردرد، سرگیجه یا سبکی سر
- بیحسی یا گزگز در دستها، پاها یا صورت
عوارض بعد از حمله پانیک
- احساس خستگی و ضعف
- بروز اختلالات روانی مانند افسردگی، ترس از رانندگی یا ترک خانه
- احساس دوری از جامعه
- عدم امنیت روانی
- افزایش احساس خودکشی
- تمایل به مصرف بیشازحد الکل یا مواد مخدر
حتماً بخوانید: اختلال بیش فعالی یا ADHD چیست؟
روشهای پیشگیری از بروز اختلال هراس
پزشک در ابتدا استراتژیهایی را برای مدیریت رویدادهای محرک و جلوگیری از بروز حمله وحشت به شما آموزش میدهد. همچنین بهتر است خودتان نیز به نکات زیر توجه کنید:
- قبل از مصرف هرگونه مکمل گیاهی یا دارو بدون نسخه، با پزشک خود صحبت کنید. زیرا برخی از مکملها و داروها میتوانند اضطراب را افزایش دهند.
- از مصرف کافئین، الکل و سیگار خودداری کنید. زیرا میتوانند حملات پنیک را بدتر کنند.
- برای کنترل استرس و بهبود خلقوخو، به طور منظم ورزش کنید.
- یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- استرس روزانه خود را با روشهای سالم مانند یوگا و مدیتیشن مدیریت کنید.
روشهای درمان اختلال هراس
اصولاً پزشکان برای تشخیص این اختلال علاوهبر توجه به علائم بیمار، دستور انجام آزمایشهایی مانند نوار مغز، آزمایش خون و تست سلامت روان را نیز میدهند.
طبق تجربه، مدت زمانیکه هر فرد به درمان نیاز دارد، بستگی به شدت اختلال و میزان پاسخ او به درمان دارد. پزشکان برای درمان اختلال هراس به سراغ روشهای زیر میروند:
رواندرمانی
- درمان شناختی رفتاری (CBT). در این روش بیمار افکار و احساسات خود را با متخصص سلامت روان مانند یک مشاور یا روانشناس در میان میگذارید. بدینشکل، متخصص میتواند محرکهای حمله پانیک بیمار را شناسایی کند و راهکارهایی برای کنترل آنها ارائه دهد.
- مواجههدرمانی. این روش شامل قرار گرفتن تدریجی و مکرر بیمار در معرض هر چیزی است که باعث بروز حمله هراس میشود. زیرا مشخص شده است که بیمار در چنین شرایطی میتواند یاد بگیرد که بهجای ایجاد اضطراب و وحشت، با این موقعیتها کنار بیاید.
دارودرمانی
تنها پزشک میتواند داروهایی که میتوانند به درمان حملات پانیک کمک کنند را برای شما تجویز کند. بنابرین به هیچ وجه سراغ مسکن و خوددرمانی نروید.
در صورت دچار شدن به اختلال پنیک به کجا مراجعه کنیم؟
همانطور که گفتیم، اختلال پانیک یا اختلال هراس، نوعی اختلال اضطرابی است. اگر اخیراً و در طی یک ماه تجربه چهار حمله پانیک یا بیشتر را داشته اید، احتمالاً دچار این اختلال شدهاید. بهتر است برای تشخیص و درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
کلینیک مغز و اعصاب مجتمع پزشکی صدر دارای بهترین پزشکان متخصص مغز و اعصاب و مجهزترین تجهیزات تشخیصی انواع اختلالاتی روحی و روانی است. بنابرین میتوانید برای اطمینان از وضعیت خود از خدمات این مجموعه درمانی استفاده کنید.
0 Comments