کاربرد نوار عصب و عضله در تشخیص کمردرد

امروزه الکترومیوگرافی (EMG) یا همان نوار عصب عضله به یک ابزار مفید برای تشخیص کمردرد تبدیل شده است. زیرا مشکلات عضلانی مانند آتروفی عضله مولتی فیدوس و اختلالات عصبی مانند التهاب عصب سیاتیک در اغلب بیماران مبتلا به کمردرد مشاهده می‌شوند.

این تست تکانه‌های الکتریکی تولیدشده توسط اعصاب در پاسخ به عضلات را اندازه‌گیری می‌کند. درنتیجه می‌تواند میزان فشردگی اعصاب محیطی ناحیه کمر به‌خصوص عصب سیاتیک را تأیید کند که ممکن است با فتق دیسک یا تنگی نخاع رخ دهد.

در ادامه به جزئیات بیشتری از این مساله اشاره خواهیم کرد.

تشخیص کمردرد

کمردرد می‌تواند افراد را در هر سنی به دلایل مختلفی مانند آسیب، فعالیت بیش‌از‎حد و برخی شرایط پزشکی درگیر کند. البته افراد مسن به‌علت تحلیل سیستم اسکلتی عضلانی و بروز بیماری دژنراتیو دیسک کمر، بیشتر در معرض خطر هستند.

بروز هرگونه اختلال در ساختار یا عملکرد ستون فقرات ناحیه کمر، دیسک‌های بین مهره‌ای، رباط‎‌های اطراف ستون فقرات و دیسک‌ها، نخاع و اعصاب، عضلات کمر، اندام‌های داخلی شکم و لگن و پوست اطراف ناحیه کمر می‌تواند شما را مستعد بروز کمردرد کند.

به‌همین‌دلیل، تشخیص کمردرد نیاز به انجام آزمایش‎هایی مانند تست‌های تصویربرداری (مانند ام‌ آر ‎آی و سی‌ تی اسکن) و نوار عصب و عضله دارد.

 علل بروز انواع کمردرد

درد در قسمت بالای کمر ممکن است به‌دلیل اختلالات آئورت، تومورهای قفسه سینه و التهاب ستون فقرات باشد. از سایر دلایل موثر در بروز کمردرد می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رگ‌به‌رگ شدن: منظور آسیب به رباط‌هایی است که از ستون فقرات حمایت می‌کنند. اغلب در اثر چرخش یا بلند کردن نادرست اجسام رخ می‌دهد.
• کشیدگی عضلات یا تاندون‌های ناحیه کمر
• بیماری دژنراتیو دیسک: معمولاً با افزایش سن به‌صورت تحلیل ساختار دیسک‌های بین مهره‌ای ستون فقرات رخ می‌دهد.
• فتق (بیرون ‎زدگی) یا پارگی دیسک: اعصاب مجاور به‌خصوص عصب سیاتیک را فشرده و تحریک می‌کند و باعث بروز درد می‌شود.
• اسپوندیلولیستزیس یا سرخوردگی مهره: در این شرایط یک یا چند مهره در ستون فقرات از جای خود می‎لغزد.
• تنگی کانال نخاع: منظور باریک شدن ستون فقرات است که بر نخاع و اعصاب آن فشار وارد می‎کند.
• شکستگی مهره‎های کمر
• کیفوز (Kyphosis) یا قوز کمر و سایر تغییرات مادرزادی در ستون فقرات
• اسپوندیلیت آنکیلوزان: نوع خاصی از آرتریت یا التهاب مفاصل ستون فقرات
• پوکی استخوان: می‌تواند منجر به شکستگی‌های دردناک در مهره‌ها شود.
• فیبرومیالژیا یا درد و خستگی گسترده در عضلات
• سنگ کلیه یا عفونت کلیه
• آندومتریوز: منظور رشد بافت رحم در مکان‌های خارج از رحم است.
• عفونت: عفونت‌هایی که استخوان‌های ستون فقرات یا دیسک‌های بین این استخوان‌ها را درگیر می‌کنند.
• تومور: توده‌هایی که در موارد نادر روی ستون فقرات یا سایر نواحی پشت ایجاد می‌شوند.
• بارداری

بنابراین، تشخیص کمردرد نیاز به دقت عمل خاصی دارد و باید توسط پزشک متخصص ارتوپد یا مغز و اعصاب و تست‌های مخصوص مانند نوار عصب عضله انجام شود.

علت درد سیاتیک چیست؟

درد سیاتیک وضعیتی است که که هنگام التهاب عصب سیاتیک رخ می‌دهد.

عصب سیاتیک از سمت پایین ستون فقرات شروع می‎شود و عضلات پا را به نخاع متصل می‎کند.

هنگامی‌که این عصب در اثر عواملی مانند فتق یا پارگی دیسک کمر، شکستگی مهره‌های کمر، سرخوردگی مهره‌های کمر، قوز کمر، بروز تومور در ناحیه ستون فقرات کمر و غیره تحت فشار قرار می‌گیرد و ملتهب می‌شود، علائم مختلفی از جمله درد، سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی را از ناحیه باسن تا پا ایجاد می‌کند.

اصولاً علائم سیاتیک فقط یک طرف بدن شما را تحت تاثیر قرار می‎دهد که شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است.

در بیشتر موارد، نشستن طولانی‌مدت، سرفه یا عطسه می‌تواند علائم را بدتر کند. بهتر است بدانید که نادیده گرفتن درد سیاتیک ممکن است به آسیب عصبی برگشت‌ناپذیر منجر شود.

تشخیص و بررسی درد سیاتیک با نوار عصب عضله

معمولاً تشخیص سیاتیک برای پزشک ساده است. زیرا درد به‌صورت تکان‌های شدید در امتداد عصب سیاتیک تابیده می‌شود و قسمت پایین کمر تا پاها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

با این وجود، لازم است تست‌هایی مانند نوار عصب و عضله نیز برای آزمایش کیفیت سیگنال‌های عصبی (در جهت اطمینان از تشخیص کمردرد) انجام شوند.

الکترومایوگرافی یک تست کم‌تهاجمی است که نحوه واکنش عضلات شما به تکانه‌های الکتریکی اعصاب را اندازه‌گیری می‌کند. در نتیجه می‌تواند میزان فشار روی عصب سیاتیک و شدت آسیب به این ریشه عصبی را تشخیص دهد.

این تست در قالب دو بخش زیر انجام می‎شود:

• مطالعه هدایت عصبی (NCS). ابتدا پزشک به کمک چسباندن الکترودهای خاصی روی پوست سعی می‌کند که میزان رسانش جریان برق را از طریق اعصاب اندازه‌گیری کند.
• الکترومیوگرافی سوزنی. سپس با وارد کردن سوزن‌های ظریفی در عضلات قصد دارد تا سیگنال‌های الکتریکی ماهیچه‌ها هنگام انقباض را ثبت کند. سوزن‌ها کوچک و نازک هستند و کمترین درد را ایجاد می‌کنند.

معمولاً انجام این آزمایش برای تشخیص کمردرد و درد سیاتیک، 30 تا 90 دقیقه طول می‎کشد. ممکن است تا چند ساعت پس از آن درد خفیف عضلانی را تجربه کنید.

پیشنهاد ما به شما مراجعه به مرکز تصویربرداری مجتمع پزشکی صدر است. زیرا این مرکز به‎دلیل برخورداری از کادر حرفه‎ای و تجهیزات به‎روز به ‎عنوان بهترین مرکز نوار عصب و عضله در تهران شناخته شده است.

تشخیص و بررسی تنگی کانال کمر با نوار عصب عضله

مطالعات نشان داده‌اند که در شرایط تشخیص کمردرد ناشی از تنگی کانال کمر، انجام تست نوار عصب عضله برای تجزیه‌و‎تحلیل شدت و محل رادیکولوپاتی (فشردگی اعصاب طناب نخاعی)، ضعف عضلانی ناشی از فشردگی عصب نخاعی و تعداد اعصاب نخاعی درگیر مفید است.

هم‎چنین می‌تواند به تعیین شدت آتروفی عضلانی نخاعی در این شرایط کمک کند.

یافته‌های EMG و NCS هنگامی‌که توسط پزشکان آموزش‌دیده انجام می‌شوند، می‌توانند به تشخیص کمردرد، کاهش علت آسیب عصبی و درد ناشی از تنگی کانال کمر کمک کنند.

معمولاً ارجاع برای انجام نوار عصب زمانی در نظر گرفته می‌شود که علائم و نشانه‌های رادیکولوپاتی با نتایج آزمایش‌های تصویربرداری مرتبط باشند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

توصیه می‌کنیم به‌محض بروز علائم زیر برای تشخیص کمردرد به پزشک متخصص مراجعه کنید:

• احساس درد مداوم در ناحیه کمر و تشدید این درد هنگام بلند کردن اجسام، نشستن یا ایستادن
• بروز دردی که از پشت به باسن، ساق پا یا لگن منتشر می‌شود
• کمردرد همراه با مشکل در ادرار کردن
• ظهور ضعف، درد یا بی‎حسی در پاها
• کاهش وزن غیرقابل توضیح

پزشک در طی معاینه با مشاهده رفلکس‌ها و قدرت عضلات ناحیه کمر بررسی می‌کند دقیقا کدام ماهیچه‌ها و ریشه‌های عصبی نیاز به آزمایش دارند. در مرحله بعد، انجام نوار عصب در تشخیص شدت و محل آسیب عصبی به‌خصوص در صورت وجود درد سیاتیک لازم است.

هنگامی‌که نتیجه این تست با نتیجه آزمایش تصویربرداری به‌صورت همزمان بررسی شد، پزشک در مورد علت دقیق کمردرد مطمئن می‌شود. در نهایت پس از تشخیص کمردرد، بهترین برنامه درمانی ارائه می‌شود.

مجتمع پزشکی صدر با برخورداری از مجرب‌ترین پزشکان و بهترین مرکز نوار عصب و عضله می تواند برای تشخیص کمردرد به شما کمک کند.