در هنگام بروز بیماریها استفاده بهموقع از روشهای نوین تشخیصی، اهمیت زیادی دارد. پت اسکن مخفف کلمه توموگرافی تابش پوزیترون (Positron Emission Tomography)، یک نوع روش تصویربرداری است که به پزشکان برای تشخیص منشا اصلی بیماریهایی از جمله سرطان، مشکلات مغزی و قلبی کمک میکند. این اسکن باید توسط فرد متخصص و با استفاده از دستگاه مخصوص انجام شود. در این مطلب اطلاعات کاملی درباره کاربردها، نحوه انجام، مراقبتهای لازم و عوارض پت اسکن در اختیار شما قرار میدهیم.
پت اسکن چیست؟
پت اسکن یک روش پزشکی هستهای است که میزان عملکرد و سوخت و ساز سلولهای داخلی بدن را اندازه گیری میکند. در پت اسکن جریان خون، نحوه اکسیژنرسانی و فعالیت سلولها با کمک تصویربرداری مولکولی ردیابی میشود. بنابراین، تغییرات اندامهای داخلی بدن با جزئیات مورد بررسی قرار میگیرند و نتایج آن بسیار دقیق است.
پت اسکن با روشهای تصویربرداری پزشکی مانند سی تی اسکن یا ام آر آی تفاوت دارد، چراکه در این روش اطلاعات کاملی درباره عملکرد بدن در اختیار پزشک قرار میگیرد. همچنین، پزشکان برای دستیابی به نتیجه بهتر در بعضی موارد از سی تی اسکن و پت (PET/CT) بهطور همزمان استفاده میکنند.
با پت اسکن چه مشکلات و بیماریهایی را میتوان تشخیص داد؟
پت اسکن روشی است که اغلب برای تشخیص بیماریهایی همچون سرطان، مشکلات عصبی و قلبی عروقی مورد استفاده قرار میگیرد. مهمترین بیماریهایی که میتوان با کمک اسکن PET به وجود آنها پی برد عبارتند از:
تشخیص سرطان
همان طور که گفتیم، در این روش تغییرات متابولیسم و عملکرد اندامها نشان داده میشود. در این روش، تصویری دقیق از کل بدن نمایش داده میشود. بههمین دلیل، پزشکان با کمک آن میتوانند منشا سرطان را پیدا کنند.
این اسکن همچنین برای تشخیص نوع تومور و خوشخیم یا بدخیم بودن آن نیز کاربرد دارد.
بیماریهای عصبی
در پت اسکن، عملکرد بیوشیمیایی قابل مشاهده است. بهطور مثال، برای درمان مشکل صرع بهوسیله جراحی میتوان از PET Scan برای شناسایی آن قسمت از مغز که دارای مشکل است کمک گرفت.
همچنین، این روش برای تشخیص آلزایمر، پارکینسون و به طور کلی بیماریهای عصبی و روانی دیگر کاربرد موثری دارد.
بیماریهای قلبی و عروقی
با کمک این روش مانند اسکن اسپکت، میتوان جریان خون به قلب را مورد ارزیابی قرار داد. تصاویر دریافتی از اسکن، مناطقی از قلب را که در اثر سکته یا حمله قلبی آسیب دیدهاند، نشان میدهد. پزشک با مشاهده این تصاویر ممکن است روشهای درمانی مانند آنژیوپلاستی یا بای پس عروق کرونر را توصیه کند.
عوارض پت اسکن
پت اسکن روشی بیخطر و ایمن محسوب میشود. تشعشعاتی که در این نوع اسکن وجود دارد همان مقداری است که در محیط عمومی و طی سه سال به بدن شما وارد میشود. بنابراین، خطری تهدیتان نمیکند. ماده رادیواکتیو که به بدن شما تزریق میکنند سریعاً از بدن خارج میشود.
البته این روش به طور کلی برای نوزادان و خانمهای باردار و شیرده توصیه نمیشود. لازم به ذکر است در برخی از مواقع، پزشک برای جلوگیری از عوارض پت اسکن برای اطرافیان، توصیه میکند که چند ساعت بعد اسکن با نوزادان و زنان باردار تماس نداشته باشید.
قبل از پت اسکن
قبل از اقدام برای این آزمایش باید مراقبتها و نکاتی را درنظر بگیرید که برخی از مهمترین آنها شامل موارد زیر است:
- تاریخچه پزشکی و داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار دهید.
- ممکن است به شما توصیه شود تا مدت معینی قبل از اسکن، چیزی نخورید و نیاشامید.
- در صورت ابتلا به دیایت به پزشک و تکنسین خود اطلاع دهید.
- زنان باردار و کسانی که در دوران شیردهی هستند، باید درباره شرایط خود با پزشک صحبت کنند.
نحوه آزمایش
برای دسترسی به نتایج بهتر در پت اسکن به بیمار ماده رادیواکتیو تزریق میکنند. سپس، اسکنر PET از بدن عکس میگیرد. گاهی اوقات عکسبرداری درست بعد از تزریق انجام میشود؛ برخی مواقع نیز تا یک ساعت بعد از تزریق، اسکن را انجام میدهند.
بهطور کلی قبل و بعد از تزریق، بیمار باید در اتاقی تاریک استراحت کند تا مطمئن شوند مغز یا بدن وی براثر عوامل محیطی مانند نور و صدا تحریک نمیشود.
بعد از مدت زمان معین، بیمار روی تخت مخصوص تصویربرداری دراز میکشد و میز اسکن وارد حلقه اسکنر خواهد شد. اسکنر میتواند پرتوهای گامایی را که توسط ماده تزریق شده از بدن ساطع میشود، شناسایی کند و بهشکل تصویر ارائه دهد.
انجام روش پت اسکن حدود ۳۰ دقیقه طول میکشد. در این مدت بیمار هیچگونه درد یا ناراحتی را احساس نخواهد کرد.
بعد از پت اسکن
بهجز ماده رادیواکتیو هیچ تزریق دیگری انجام نمیشود. ماده تزریق شده در اسکن PET عوارض خاصی مانند خواب آلودگی ندارد و طی تصویربرداری نیز داروی آرام بخش یا بیهوشی مورد استفاده قرار نمیگیرد.
بنابراین، بعد از آزمایش میتوانید به روال عادی زندگی خود بازگردید و کارهای روزمره را بدون هیچ مشکلی ادامه دهد. برای خارج کردن سریعتر ماده رادیواکتیو، سعی کنید نوشیدنی زیادی مصرف کنید.
بهتر است بعد از آزمایش تا یک ساعت در مرکز تصویربرداری باقی بمانید تا در صورت داشتن آلرژی به ماده رادیواکتیو اقدامات لازم برای شما انجام شود.
حتماً بخوانید: هزینه پت اسکن
تفسیر نتایج و اقدامات بعدی
این اسکن توسط تکنسین آموزش دیده انجام میشود و تفسیر آن برعهده رادیولوژیست است. یک رادیولوژیست بهطور خاص در زمینه تفسیر نتایج تصویربرداری پزشکی آموزش دیده است. آنها تفسیر جواب پت اسکن را روی یک برگه یادداشت و برای پزشک ارجاع دهنده ارسال میکنند.
پزشک با مطالعه گزارش و مشاهده تصاویر میتواند منشا و علل بیماری را تشخیص دهد و روش درمانی موثری را برای بیمار درنظر بگیرید.
در هرکجای ایران که باشید میتوانید جهت دریافت نوبت از بهترین مرکز پت اسکن ایران، مجتمع صدر، به صورت آنلاین و تلفنی اقدام کنید. برای اطلاعات بیشتر با ۰۲۱۷۹۱۸۴۰۰۰ تماس بگیرید.
تفاوت پت اسکن با ام آر آی و سی تی اسکن چیست؟
پت اسکن، سی تی اسکن و ام آر آی روشهای مختلف تصویربرداری پزشکی هستند که برای تشخیص بیماریهای مختلف استفاده میشوند. این روشها تفاوتهایی با یکدیگر دارند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
- در اسکن پت از ترکیب مواد رادیواکتیو و اشعه گاما، در سی تی از اشعه ایکس و در ام آر آی میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر استفاده میشود.
- سی تی و MRI درباره بافتها و اندامهای داخلی بدن اطلاعاتی را در اختیار پزشکان قرار میدهند. در حالیکه با انجام پت میتوانید به نحوه فعالیت سلولها دسترسی داشته باشید.
- پت اسکن، تصاویر سه بعدی تولید میکند، اما سی تی اسکن و ام آر آی اغلب تصاویر دو بعدی در اختیار پزشکان قرار میدهند.
- در سی تی اسکن از حاجب یددار، در پت از ماده رادیواکتیو و در ام آر آی از حاجب گادولینیوم برای ایجاد کنتراست استفاده میکنند.
- هزینه اسکن پت از ام آر آی و سی تی اسکن خیلی بیشتر است.
0 Comments