رادیولوژیست یا سونوگرافیست، پزشک متخصصی است که قابلیت تصویربرداری از بدن با دستگاه‌های مختلف مانند دستگاه سی ‌تی ‌اسکن، ام ‌آر ‌آی، سونوگرافی و غیره را دارد. همچنین وی می‌تواند تصاویر نهایی را تفسیر و نتایج را به پزشک معالج گزارش دهد.

بهتر است بدانید که برخلاف رادیولوژیست، کارشناس رادیولوژی پزشک نیست و صرفاً یک اپراتور است. در اصل کارشناس رادیولوژی قابلیت کار با تجهیزات تصویربرداری پزشکی را دارد، اما نمی‌تواند نتایج را تفسیر کند.

از تخصص‌های رادیولوژی می‌توان به رادیولوژی تشخیصی، رادیولوژی مداخله ‌ای و رادیوتراپی انکولوژی اشاره کرد.

وظایف یک رادیولوژیست چیست؟

رادیولوژیست‌ها می‌توانند در مراکز بالینی، بیمارستان‌ها یا دانشگاه‌ها کار کنند. اگرچه شغل آنها بسته به تخصص‌شان متفاوت است، اما همگی در زمینه انجام روش‌های تصویربرداری زیر مهارت دارند:

• عکسبرداری ساده با اشعه ایکس
• توموگرافی کامپیوتری یا سی ‌تی ‌اسکن
• تصویربرداری فیوژن (تکنیکی که دو تست مختلف تصویربرداری را با هم ترکیب می‌کند)
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا ام ‌آر ‌آی (MRI) و آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی یا ام‌آرآ (MRA)
• ماموگرافی
• سونوگرافی
• فلوروسکوپی
• تصویربرداری پزشکی هسته‌ای
• توموگرافی با گسیل پوزیترون یا پت اسکن (PET scan)

این متخصصان می‌توانند به سایر پزشکان کمک کنند تا در مورد روش تصویربرداری مناسب هر بیمار تصمیم بگیرند. همچنین می‌توانند به تفسیر تصاویر مختلف برای تشخیص یا نظارت بر کارآمد بودن درمان‌های فعلی کمک کنند.

اصولا رادیولوژیست ‌های مداخله ‌ای، به طور فعال‌تری در روند درمان مشارکت دارند و رادیولوژیست‌های تشخیصی، به تشخیص دقیق‌تر بیماری‌ها و ناهنجاری‌های مختلف کمک می‌کنند.

تفاوت متخصص رادیولوژی با کارشناس رادیولوژی چیست؟

همانطورکه ذکر شد، رادیولوژیست‌ پزشک متخصصی هست که برای تهیه و تفسیر اسکن‌های تصویربرداری پزشکی آموزش دیده‌است. اما کارشناس رادیولوژی یک تکنسین است که صرفاً پس از 4 سال تحصیل می‌تواند با دستگاه‌های مختلف کار کند و آزمایش‌های تصویربرداری را انجام دهد. در نتیجه از وی نمی‌توان انتظار داشت که نتایج را تفسیر کند یا بیماری‌ها را تشخیص دهد.

اصولاً تکنسین رادیولوژی در مراحل تصویربرداری به بیماران کمک می‌کند. بدین‌شکل، رادیولوژیست می‌تواند مطمئن شود که بیمار برای تصویربرداری در وضعیت درستی قرار گرفته است تا تصاویر با کیفیت بالا باشند.

معمولاً قبل از تصویربرداری، کارشناس رادیولوژی سابقه پزشکی را برای اطمینان از اینکه روش تصویربرداری به شما آسیبی نمی‌رساند، ارزیابی می‌کند. همچنین در مورد مراقبت‌های بعد از تصویربرداری یک دستورالعمل کامل ارائه می‌دهد. بنابراین، کارشناس رادیولوژی یک نیروی حرفه‌ای و کارآمد برای کمک به متخصص رادیولوژی است.

چقدر طول می‌کشد تا رادیولوژیست شویم؟

اگر کسی تمایل دارد که رادیولوژیست یا سونوگرافیست شود، لازم است ابتدا به مدت 7 سال در دانشکده پزشکی آموزش ببیند و دوره پزشکی عمومی را به پایان برساند. سپس آزمون دستیاری پزشکی یا رزیدنتی بدهد و در صورت قبولی در تخصص رادیولوژی و سونوگرافی، به مدت 4 سال در این زمینه آموزش ببیند. دوره رزیدنتی ترکیبی از آموزش پزشکی بیشتر و آموزش حین کار در زمینه‌های مختلف رادیولوژی است.

بعد از رزیدنتی، اکثر رادیولوژیست‌ها دوره فلوشیپ را می‌گذرانند. فلوشیپ یک یا دو سال آموزش اضافی در زمینه انواع تخصص‌های رادیولوژی مانند رادیولوژی هسته‌ای، رادیولوژی مداخله‌ای و غیره است.

برای چه مشکلاتی باید به رادیولوژیست مراجعه کنیم؟

معمولاً لازم است برای موارد زیر به رادیولوژیست مراجعه کنید:

• عکسبرداری از استخوان‌ها و ستون فقرات به‌منظور بررسی شکستگی‌ها و سایر آسیب‌ها
• عکسبرداری ساده یا رنگی (با ماده حاجب) از ارگان‌های مختلف
• سونوگرافی جنین یا سونوگرافی اندام‌های داخلی بدن
• رادیوتراپی برای درمان انواع سرطان
• عکسبرداری هسته‌ ای از ارگان‌های خاص
• رادیولوژی اینترونشنال برای تسهیل روند انجام برخی از روش‌های جراحی و درمان برخی از سرطان‌ها

رادیولوژیست‌ اغلب در زمینه‌ی خاص رادیولوژی مانند رادیولوژی کودکان، رادیوتراپی انکولوژی، رادیولوژی هسته‌ای و رادیولوژی مداخله‌ای تخصص دارند. اصولاً برحسب نوع مشکل سلامتی، پزشک معالج شما را یکی به آنها ارجاع می‌دهد.

انواع تخصص‌های رادیولوژی

از مهمترین تخصص‌های رادیولوژی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

رادیولوژی تشخیصی

به پزشکان کمک می‌کند تا ساختارهای داخل بدن شما را ببینند. رادیولوژیست‌های تشخیصی در تفسیر این تصاویر متخصص هستند. با استفاده از تصاویر و تفسیر آنها، پزشکان اغلب می‌توانند:

• انواع ناهنجاری‌ها و بیماری‌ها را تشخیص دهند.
• نحوه پاسخ بدن شما به درمانی که دریافت می‌کنید را بررسی کنند.
• برای شرایط مختلف مانند سرطان سینه، سرطان روده بزرگ یا بیماری قلبی غربالگری انجام دهند.

رادیولوژی مداخله‌ای

رادیولوژیست‌ های مداخله‌ای از تکنیک‌های تصویربرداری مانند فلوروسکوپی و سونوگرافی برای کمک به انجام همزمان برخی از روش‌های پزشکی، به‌خصوص انواع جراحی، استفاده می‌کنند. این کار معمولاً اجازه می‌دهد تا برش‌های کوچکتری ایجاد شود و عوارض جانبی جراحی به حداقل برسد.

از روش‌های متداول آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیوپسی‌ (نمونه‌برداری) سوزنی از اندام‌های مختلف مانند ریه و تیروئید
• بیوپسی پستان در موارد مشکوک به سرطان سینه
• آمبولیزاسیون به ویژه آمبولیزاسیون شریان رحمی
• قرار دادن لوله تغذیه
• قرار دادن کاتتر وریدی
• درمان‌های سرطان مانند آمبولیزاسیون تومور و ابلیشن تومور
• ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی
• آنژیوگرافی یا آنژیوپلاستی

رادیوتراپی انکولوژی

در این تخصص، از رادیوتراپی یا همان پرتودرمانی برای درمان سرطان استفاده می‌شود. این روش درمانی شامل استفاده از پرتوها با انرژی بالا برای آسیب رساندن به سلول‌های سرطانی است تا از گسترش بیشتر آنها جلوگیری کند.

معمولاً می‌تواند به کاهش علائم یا در برخی موارد به درمان کامل انواع سرطان کمک کند.

فیزیک پزشکی

فیزیکدانان پزشکی می‌توانند در مورد جنبه‌های فنی تصویربرداری پزشکی برای اطمینان از ایمنی بیماران و اثربخشی نتایج، مشاوره دهند. البته برخی از آنها فقط محقق هستند و در زمینه توسعه فناوری‌های جدید علم رادیولوژی پیش می‌روند.

معرفی یکی از بهترین مراکز رادیولوژی

اگر به دستور پزشک لازم است برای انجام یکی از روش‌های رادیولوژی اقدام کنید، پیشنهاد ما به شما مرکز رادیولوژی مجتمع پزشکی صدر است. زیرا علاوه‌بر برخورداری از دستگاه‌های پیشرفته و به‌روز، حرفه‌ای‌ترین رادیولوژیست‌ها و سونوگرافیست‌ها نیز در آنجا حضور دارند.