یکی از موثرترین روش‌ها برای بازگرداندن زیبایی لبخند و عملکرد طبیعی دهان، استفاده از دندان مصنوعی است. افرادی که به‌دلایل سن، بیماری یا حوادث، دندان خود را از دست داده‌اند، معمولاً کاشت دندان مصنوعی را به‌عنوان روشی کاربردی و مقرون‌به‌صرفه انتخاب می‌کنند.

اطلاع از انواع دندان مصنوعی، روش‌های نگهداری، مزایا و محدودیت‌های آن، به شما کمک می‌کند تصمیمی آگاهانه درباره مراقبت از سلامت دهان و دندان خود بگیرید. در این متن، به بررسی کامل این روش و نکاتی که هر فردی باید درباره آن بداند، می‌پردازیم.

دندان مصنوعی چیست؟

دندان مصنوعی نوعی پروتز دندان است که جایگزین دندان‌های ازدست‌رفته در فک بالا، فک پایین یا هر دو می‌شود و به کمک آن عملکرد جویدن و صحبت کردن بهتر و لبخندتان زیباتر می‌شود.

معمولاً دندان‌های مصنوعی از موادی مانند آکریلیک، رزین، نایلون، فلز و پرسلن ساخته می‌شود.

همچنین این پروتز می‌تواند جایگزین تمام دندان‌های یک فک باشد یا تنها بخش‌هایی از آن را شامل شود. برخی مدل‌ها حتی به دندان‌های باقی‌مانده متصل می‌شوند.

انواع دندان مصنوعی

دندان مصنوعی کامل (یک دست دندان)

مدل دندان مصنوعی کامل که به آن پروتز سنتی گفته می‌شود، جایگزین تمام دندان‌های یک فک می‌شود.

این نوع دندان بر روی لثه‌ها قرار می‌گیرد و برای ثابت ‌ماندن ممکن است نیاز به چسب دندان مصنوعی داشته باشد.

کاشت دندان مصنوعی کامل، ظاهر طبیعی دهان را بازمی‌گرداند و به بهبود توانایی جویدن و صحبت‌کردن کمک می‌کند. این گزینه نسبت به ایمپلنت دندان مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

دندان مصنوعی جزئی (پارشیال)

پروتز دندان جزئی، برای افرادی مناسب است که تنها بخشی از دندان‌های خود را از دست داده‌اند. این نوع دندان با گیره‌هایی به دندان‌های باقی‌مانده متصل می‌شود تا ثبات بیشتری داشته باشد.

همچنین اگر دو تا سه دندان پشت سر هم را از دست داده‌اید، می‌توانید از بریج دندان استفاده کنید که با قرار دادن دندان‌های مصنوعی در کنار یکدیگر، فضای خالی بین دندان‌ها را مانند یک پل پر می‌کند.

دندان مصنوعی با پایه ایمپلنت

این نوع به ایمپلنت‌های دندانی متصل می‌شود و ثبات بیشتری نسبت به انواع سنتی دارد. دندان‌های مصنوعی ایمپلنت‌شده، راحتی بیشتری در جویدن و صحبت کردن ایجاد می‌کنند و نیازی به چسب ندارند.

استفاده از این نوع به‌دلیل نیاز به جراحی و ایمپلنت، هزینه آن معمولاً بالاتر است، اما به‌دلیل ثبات و راحتی، بسیاری افراد آن را ترجیح می‌دهند.

اوردنتورها

اوردنتورها نوعی دندان مصنوعی متحرک هستند که بر روی دندان‌های طبیعی باقی‌مانده یا ایمپلنت‌ها قرار می‌گیرند. به‌همین‌ دلیل این نوع نسبت به دندان‌های مصنوعی کامل ثبات بیشتری دارند و حتی در صورت وجود تعداد کمی دندان طبیعی نیز قابل استفاده‌اند.

هزینه آن‌ها معمولاً بالاتر از انواع سنتی است، اما به‌دلیل حفظ ساختار استخوان فک و راحتی در استفاده، گزینه‌ای محبوب محسوب می‌شوند.

مزایای دندان مصنوعی

• حفظ ظاهر صورت و ساختار فک
• بهبود توانایی جویدن و صحبت کردن
• افزایش اعتماد به نفس
• گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه نسبت به روش‌های دائمی مانند ایمپلنت

معایب دندان مصنوعی

• ممکن است در ابتدا باعث درد، خونریزی لثه یا مشکل در جویدن شود.
• بعضی از انواع آن نیاز به چسب دارند و احتمال لغزش یا لق‌شدن آن‌ها وجود دارد.
• دندان مصنوعی طول عمر محدودی دارد و باید پس از چند سال آن را تعویض کنید.
• در خوردن غذاهای سفت و چسبنده دچار مشکل خواهید شد.

بهترین مارک دندان مصنوعی در ایران

بهترین برندها برای شرکت‌هایی است که مواد اولیه و سیستم‌های ساخت دندان مانند آکریلیک، رزین و کامپوزیت را با کیفیت بالا تولید می‌کنند. در ایران، برندهایی مانند نچرال، ویتا، شوفو، ایده آل ماکو، کمان دنت، بتادنت و یاقوت از جمله بهترین مارک‌ها هستند.

میزان ماندگاری دندان‌های مصنوعی چقدر است؟

دندان‌های مصنوعی معمولاً بین 7 تا ۱۰ سال ماندگاری دارند. اما این مدت به جنس مواد، نوع و مراقبت فرد بستگی دارد.

رعایت بهداشت دهان، تمیزکردن منظم و مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک می‌تواند طول عمر دندان‌ها را افزایش دهد.

قیمت دندان مصنوعی

به‌طور تقریبی قیمت دندان مصنوعی از حدود ۲ میلیون تومان آغاز می‌شود و بسته به نوع آن ممکن است تا بیش از ۷۰ میلیون تومان برسد. عوامل متعددی مانند نوع دندان (کامل، جزئی یا با پایه ایمپلنت)، جنس مواد به‌کاررفته، برند، کیفیت ساخت و تخصص لابراتوار و دندانپزشک در قیمت نهایی موثر هستند.

برای دریافت مشاوره تخصصی و انتخاب مناسب‌ترین نوع دندان مصنوعی با بهترین قیمت، می‌توانید به کلینیک دندانپزشکی مجتمع پزشکی صدر مراجعه کنید.

بهترین سن برای دندان مصنوعی

سن مناسب برای استفاده از دندان مصنوعی معمولاً پس از تکمیل رشد فک و لثه، یعنی در بزرگ‌سالان بالای ۱۸ سال است.

افراد مسن در هر سنی می‌توانند از این روش استفاده کنند، به‌شرط آنکه لثه‌ها و بافت‌های دهانشان سالم باشد.

مراحل کاشت دندان مصنوعی

1. دندانپزشک ابتدا دهان، لثه‌ها و فک را معاینه کرده و با گرفتن عکس رادیوگرافی، ضخامت و تراکم استخوان فک را بررسی می‌کند.
2. سپس درباره تعداد دندان‌های از دست رفته و نوع پروتز مناسب با بیمار صحبت کرده و تصمیم می‌گیرد.
3. بعد از آن، دندانپزشک از فک‌ها یا بخش‌هایی از آن که لازم است، قالب گرفته و آن را به لابراتوار می‌فرستد.
4. تکنسین لابراتوار با استفاده از قالب‌ها، مدل سنگی دهان را می‌سازد و با بلوک‌های مومی محل دندان‌ها را مشخص می‌کند. سپس پایه دستگاه را با مواد مقاوم مانند آکریلیک و رزین ساخته و دندان‌ها را روی آن قرار می‌دهد.
5. در نهایت، دندانپزشک پروتز را داخل دهان قرار داده و تنظیمات لازم برای تطابق کامل و راحتی را انجام می‌دهد.

مراقبت‌های لازم بعد از کاشت

• پس از کاشت، چند جلسه مراجعه برای تنظیم و اطمینان از تطابق کامل با لثه‌ها ضروری است.
• هر صبح و عصر، لثه‌ها، زبان و دندان‌های باقی‌مانده را با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
• روزی 2 بار، دندان‌های مصنوعی خود را با صابون یا مایع ظرف‌شویی شست و شو دهید. توجه کنید که با خمیردندان آن را تمیز نکنید.
• دندان‌های مصنوعی را بعد از هر وعده غذایی، برای پاک کردن ذرات غذا، با آب سرد بشویید.
• هر شب دندان‌ها را از دهان خارج کرده و در آب، کیسه پلاستیکی با پنبه مرطوب، محلول مخصوص تمیز کردن شبانه یا ظرف مخصوص نگهداری کنید.

چرا هنگام خواب باید دندان‌های مصنوعی را از دهان خارج کنید؟

اگر دندان‌ها در دهان باقی بمانند، ممکن است باعث التهاب، زخم یا عفونت لثه شده و افزایش باکتری‌ها و بوی بد دهان را به‌همراه داشته باشند. به‌همین دلیل در هنگام خواب باید دندان‌ها را از دهان خارج کنید تا لثه‌ها و بافت‌های دهان استراحت کنند و فشار مداوم کاهش یابد.

همچنین خارج کردن دندان‌ها باعث افزایش طول عمر آن‌ها می‌شود.

چقدر طول می‌کشد تا به دندان مصنوعی عادت کنیم؟

معمولاً چند هفته تا یک ماه طول می‌کشد. اما این زمان به نوع دندان (کامل یا جزئی)، کیفیت ساخت، میزان تجربه فرد و سازگاری لثه‌ها بستگی دارد.

در روزهای اول ممکن است جویدن و صحبت‌کردن کمی دشوار باشد. اما با استفاده مداوم و تمرین، راحتی و اعتماد به‌ نفس به‌تدریج باز می‌گردد.