اسکن ام آر آی مغز یک روش غیرتهاجمی است که از یک آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای تولید تصاویر بسیار واضح از مغز و ساختارهای مرتبط با آن استفاده می‌کند. ام آر آی مغز به‌واسطه تولید تصاویر دقیق‌تر می‌تواند نشان دهد که آیا هرگونه ناهنجاری در مغز یا بافت‌های اطراف آن وجود دارد یا خیر.
در این روش برخلاف سی تی اسکن مغز از اشعه ایکس استفاده نمی‌شود و به‌همین‌دلیل ایمنی بالایی دارد.
اصولا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) با عبور جریان الکتریکی از سیم‌‌پیچ‌ها برای ایجاد یک میدان مغناطیسی موقت در اطراف بدن عمل می‌کند. سپس یک فرستنده و گیرنده در دستگاه امواج رادیویی را ارسال و دریافت می‌کنند. کامپیوتر از این سیگنال‌ها برای ایجاد تصاویر دیجیتالی از ساختارهای داخل سر شما به‌خصوص مغز استفاده می‌کند.
پس از انجام ام آر آی مغزی، رادیولوژیست تصاویر آماده شده را بررسی و یک گزارش در قالب تفسیر ام آر آی مغز به پزشک معالج شما ارائه می‌دهد.
دلایل انجام ام آر آی مغز
ام ار ای مغز به طور خاص می‌تواند هرگونه التهاب و تورم، آسیب مغزی، مشکلات ساختاری، توده‌های غیرطبیعی و خونریزی در داخل مغز را نشان دهد. به‌همین‌دلیل پزشک متخصص مغز و اعصاب در صورت مشاهده ترکیبی از علائم و نشانه‌های زیر، ممکن است یکی از انواع ام آر آی مغز را برای شما تجویز کند:
- میگرن یا سردردهای مزمن
- تشنج
- دورههای مکرر سرگیجه شدید
- کاهش شنوایی با علت غیرقابل توضیح
- مشکلات بینایی
- عدم تعادل هورمونی مربوط به هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز
- تغییرات قابل توجه در تفکر و رفتار
- ضعف و خستگی مفرط
معمولا برای تشخیص یا نظارت بر ناهنجاری‌های زیر انجام ام آر آی مغز ضرورت دارد:
- تجمع لخته خون در مغز
- آنوریسم مغزی
- خونریزی مغزی
- عفونت‌های مغزی (آنسفالیت)
- آسیب مغزی مرتبط با صرع
- تومور و کیست مغزی
- برخی از بیماری‌های عصبی مزمن مانند ام اس (MS)
- زوال عقل
- هیدروسفالی
- مشکلات غده هیپوفیز مانند آدنوم هیپوفیز
- سکته مغزی
- مشکلات تکاملی مرتبط با ساختار مغز
- آسیب مغزی تروماتیک (TBI)
ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی همچنین از اسکن ام آر آی مغز برای اطمینان از آمادگی بیمار قبل از جراحی و بهبودی بعد از جراحی استفاده می‌کنند.
در صورت نیاز به انجام این آزمایش تصویربرداری، مرکز mri مجتمع پزشکی صدر به‌عنوان آماده خدمت‌رسانی به شما است. از این فرصت عالی برای بهره‌مندی از پزشکان متخصص و تجهیزات پیشرفته استفاده کنید.
حتماً بخوانید: عوارض ام آر آی (MRI) چیست؟
انواع ام آر آی مغز
اصولاً ام ار ای مغز به دو شکل ساده یا همراه با ماده کنتراست انجام می‌شود. ماده کنتراست یا ماده حاجب به‌صورت تزریق داخل وریدی وارد بدن بیمار می‌شود و می‌تواند وضوح و حساسیت تصویر را به‌واسطه تغییر خواص مغناطیسی مولکول‌های آب مجاور چندین برابر کند.
برای تشخیص دقیق‌تر ناهنجاری‌های زیر لازم است قبل از ام آر آی تزریق ماده حاجب انجام شود:
- التهاب و عفونت مغز
- تومور مغزی
- مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس
- سکته مغزی
- زوال عقل
مواد کنتراست داروهای ایمنی هستند و بروز واکنش‌های آلرژیک شدید بعد از تزریق آن‌ها نادر است. درصورتی‌که سابقه حساسیت به این مواد را داشته باشید، احتمالا پزشک دستور انجام ام ار ای مغز ساده یا بدون تزریق را می‌دهد یا مجبور هستید از روش‌هایی مانند سی تی اسکن استفاده کنید.
تفسیر جواب ام آر آی مغز
انواع ام آر آی مغز باید توسط رادیولوژیست انجام شود. رادیولوژیست پزشکی است که انواع آزمایش‌های تصویربرداری را برای تشخیص شرایط انجام می‌دهد و تفسیر می‌کند.
پس از انجام مراحل ام ار ای، رادیولوژیست تصاویر را تجزیه‌وتحلیل می‌کند و طبق دانش و تجربه خود طی یک تا سه روز یک گزارش مفصل به‌عنوان تفسیر ام آر آی مغز برای پزشک معالج ارسال می‌کند.
در واقع اگرچه پزشک معالج قدرت بررسی کلی تصاویر ام آر آی را دارد، اما برای بررسی جزئیتر و تشخیص نهایی باید تفسیر ام آر آی مغز ارائه شده توسط رادیولوژیست را مطالعه کند.
آمادگی پیش از ام آر آی مغز
اسکنر تصویربرداری ام آر آی از آهنرباهای قوی و سیگنال‌های امواج رادیویی استفاده می‌کند که می‌تواند باعث گرم شدن یا حرکت احتمالی اجسام فلزی خارجی یا موجود در داخل بدن شود.
بنابراین مهم است که در صورت داشتن هر یک از موارد زیر به رادیولوژیست اطلاع دهید:
- ضربان‌ساز قلب
- پروتز گوش میانی
- ایمپلنت حلزون در گوش
- گیره‌ای که برای کنترل آنوریسم مغزی استفاده می‌شود
- محرک عصب واگ
- قطعات فلزی در سر یا داخل کره چشم
تمام جواهرات، ساعت، کارت‌های اعتباری، لوازم الکترونیکی مانند تلفن همراه، سمعک، پیرسینگ بدن، دندان مصنوعی و غیره را در خانه بگذارید.
برای انجام ام ار ای مغز ساده نباید ناشتا باشید. اما در صورت نیاز به تزریق ماده حاجب باید از سه ساعت قبل چیزی نخورید. داروهای خود را طبق معمول مصرف کنید، مگر اینکه پزشک خلاف این را به شما بگوید.
درصورتی‌که حامله هستید، نمی‌توانید به مدت 30 تا 60 دقیقه به پشت دراز بکشید یا مبتلا به کلاستروفوبیا (ترس از فضاهای بسته یا باریک) هستید، حتما از قبل اطلاع دهید.
مدت زمان لازم برای انجام ام ار ای مغز
اسکن مغز می‌تواند حدود 30 دقیقه تا یک ساعت طول بکشد. در صورت تزریق ماده کنتراست ممکن است به زمان بیشتری نیاز باشد.
در طول آزمایش، ثابت ماندن شما برای به دست آوردن واضح ترین تصاویر اهمیت زیادی دارد. به‌همین‌دلیل، اگر لازم باشد به کودکان آرام‌بخش داده می‌شود.
در صورت نیاز ابتدا تزریق ماده حاجب انجام می‌شود و سپس روی یک میز دراز می‌کشید که به داخل دستگاه ام آر آی می‌رود. تکنسین چندین عکس از مغز شما می‌گیرد که هرکدام چند دقیقه طول می‌کشد.
در حین ام آر آی ممکن است صداهای خاصی به گوش شما برسد که کاملا طبیعی و ناشی از عملکرد دستگاه است.
مراقبت بعد از ام آر آی مغز
بعد از انجام آزمایش، می‌توانید لباس‌های خود را بپوشید و مرکز تصویربرداری را ترک کنید. اگر آرام‌بخش دریافت کرده باشید، کارکنان ممکن است تا زمانی‌که از خواب بیدار شوید شما را به ریکاوری منتقل کنند. پس از اطمینان از نرمال بودن علائم حیاتی می‌توانید بلافاصله به فعالیت‌های روزانه بازگردید.
درصورتی‌که تزریق ماده حاجب برای شما انجام شده باشد، ممکن است کمی احساس حالت تهوع، سردرد یا گرفتگی عضلات کنید. این علائم طبیعی هستند و بعد از گذشت چند ساعت خود‌به‌خود برطرف می‌شوند. البته مصرف مایعات زیاد نیز بسیار کمک‌کننده است.
تفاوت سی تی اسکن مغز با ام ار ای مغز
اصولا سی تی اسکن مغز از دوز مشخصی از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر استفاده می‌کند. درحالی‌که ام آر آی مغز از یک میدان مغناطیسی برای تولید تصاویر دقیقی از بافت‌های نرم بهره می‌گیرد. به‌همین‌دلیل، ام آر آی روش کم‌خطرتری در نظر گرفته می‌شود و در عین حال وضوح و حساسیت تصاویر آن نیز بالاتر است.
اگرچه هزینه ام ار ای مغز تا حدودی بیشتر از سی تی اسکن است اما گزینه بهتری برای افراد دارای ضربان‌ساز، محرک عصبی و ایمپلنت حلزون یا کودکان نیازمند به انجام اسکن‌های متعدد محسوب می‌شود. زیرا نوزادان و کودکان آسیب‌پذیری بیشتری در برابر اشعه ایکس دارند.
سخن پایانی
همان طور که بررسی کردیم ام آر آی مغز یک آزمایش تصویربرداری بسیار مفید و ایمن است که پزشک به دلایل مختلف آن را تجویز می‌کند. اگر برای انجام این تکنیک یا سایر روش‌ها مانند ام ار ای زانو نگران هستید یا ابهاماتی دارید، پزشکان متخصص و کادر حرفه‌ای مرکز ام آر آی مجتمع پزشکی صدر آماده پاسخ‌گویی به شما هستند. همزمان نیز می‌توانید از تجهیزات به‌روز و کارآمد این مرکز برای انجام انواع روش‌های تصویربرداری استفاده کنید.
درود بنده ام اری ای مغز بدون تزریق انجام دادم تو گزارش ام ار ای زده مغز سالم ونرمال .خواستم ببینم اگر تومور باشه ام ار ای بدون تزریق دیده میشه یا حتما نیاز به تزریق هست ؟/