ام آر آی قلب چیست؟

ام آر آی قلب نشان می‌دهد که حفره‌ها، دریچه‌ها و ماهیچه‌های قلب شما چقدر خوب کار می‌کنند و نحوه حرکت خون در این اجزا به چه شکل است. اگر پزشک شما معتقد باشد که در معرض خطر نارسایی قلبی یا سایر مشکلات قلبی هستید، ممکن است ام آر آی قلبی را تجویز کند.

ام آر آی را می‌توان برای تصویربرداری از هر قسمت از بدن، مانند قلب و مغز، انجام داد. برخلاف سی تی اسکن از اشعه یونیزان استفاده نمی‌کند و به‌همین‌دلیل عوارض آن اندک است و یک جایگزین کم‌خطر برای زنان باردار محسوب می‌شود.

دلایل انجام ام آر آی قلب

یک آزمایش رایج است که برای ارزیابی و تشخیص بیماری‌ها و اختلالات زیر استفاده می‌شود:

• درد قفسه سینه، تنگی نفس یا غش کردن
• افزایش سایز قلب
• ضخیم شدن عضله قلب
• نارسایی قلبی
• بیماری عروق کرونر قلب
• آسیب، التهاب یا عفونت عضله قلب
• مشکلات یا نقص دریچه‌های قلب
• رسوب غیرطبیعی آهن در قلب
• پارگی، اتساع، باریک شدن یا التهاب آئورت
• مشکلات پریکارد قلب مانند پریکاردیت
• سرطان و ظهور توده در قلب
• مشکلات مادرزادی قلبی که از بدو تولد وجود داشته‌اند

علاوه‌بر دلایل تشخیصی فوق، پزشک ممکن است در مواقع زیر نیز به تفسیر ام آر آی قلب نیاز داشته باشید:

• بررسی میزان آسیب به قلب بیمار پس از حمله قلبی یا انسداد شریان قلب
• تعیین دقیق محل آسیب به قلب
• ارزیابی میزان تاثیرگذاری روند درمان
• برنامه‌ریزی برای انجام روش درمانی دیگر مانند جراحی
• ارزیابی میزان موفقیت جراحی اخیر

ازآنجایی‌که عوارض ام آر آی اندک است و تصاویر واضح و دقیقی ارائه می‌دهد، می‌تواند به توضیح یا شفاف‌سازی نتایج سایر آزمایش‌ها مانند سی ‌تی و عکسبرداری با اشعه ایکس نیز کمک کند یا حتی جایگزین آن‎ها شود.

انواع ام آر آی قلب چیست؟

انواع مختلفی از ام آر آی قلب وجود دارد که در ادامه به جزئیات هرکدام اشاره خواهیم کرد.

ام آر آی برای ارزیابی میزان حيات قلب

در این روش در طول اسکن، ماده حاجب به داخل سیاهرگ تزریق می‌شود. بدین‌شکل، مناطقی از قلب که دچار زخم یا اسکار شده‌اند و خون کمتری دریافت می‌کنند به‌خوبی نواحی دیگر در تصاویر برجسته نمی‌شوند.

این مساله می‌تواند نشانگر بیماری ایسکمیک قلبی (کمبود خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی به قلب) باشد.

ام ار ای برای ارزیابی عملکرد بطن راست و بطن چپ

بطن راست و بطن چپ دو حفره پایینی قلب هستند که خون را از دو حفره فوقانی قلب دریافت می‌کنند و با انقباض یا سفت شدن محفظه آن را به داخل شریان‌ها پمپ می‌کنند.

در این نوع ام آر آی قلب، فیلم کوتاهی از تصاویر تولیدشده ساخته می‌شود تا نحوه حرکت عضله قلب به‌وضوح دیده و ارزیابی شود. بدین‌شکل، می‌توان برای اندازه‌گیری حجم حفره‌های قلب و تعیین میزان خون پمپاژشده با هر ضربان قلب، محاسبات لازم را انجام داد.

ام آر آی برای ارزیابی پرفیوژن قلب

این روش میزان و کیفیت جریان خون (پرفیوژن) به قلب را هم در حالت استراحت و هم در شرایط استرس بدن بررسی می‌کند. برای شبیه‌سازی استرس از تزریق دارویی به نام آدنوزین استفاده می‌شود.

ارزیابی ساختار قلب

اغلب در شرایطی انجام می‌شود که سابقه بیماری مادرزادی قلبی داشته باشد و به رادیولوژیست شما یک نمای کلی از آناتومی قلب و نوع روابط بین حفره‌های مختلف قلب و عروق اصلی ارائه می‌دهد. هم‌چنین ممکن است در ارزیابی توده‌های قلبی استفاده شود.

ام آر آی آنژیوگرافی قلب

این روش وضعیت شریان اصلی خروجی قلب (آئورت) و شاخه‌های آن را بررسی می‌کند. آنژیوگرافی اصطلاح پزشکی است که به تصویربرداری از رگ‌های خونی اشاره دارد.

شرایط آمادگی پیش از انجام ام آر آی قلبی

اگرچه آسیبی به بدن نمی‌رساند، اما ممکن است به‌دلیل باردار بودن یا داشتن یک قطعه فلزی در بدن، گزینه مناسبی برای شما نباشد.

آهنرباهای قوی موجود در دستگاه MRI می‌توانند باعث شوند که برخی از دستگاه‌های پزشکی کاشته‌شده در بدن درست کار نکنند. علاوه بر این، وسایل فلزی ممکن است جذب آهنرباها شوند و در تصاویر ام آر آی تداخل ایجاد کنند.

به‌همین‌دلیل، لازم است قبل از انجام این روش در صورت داشتن دستگاه‌های زیر به رادیولوژیست اطلاع دهید:

• ضربان‌ساز قلب
• ایمپلنت فلزی
• دریچه‌های مصنوعی قلب
• پین‌ها و استنت‌ها

قبل از مراجعه به مرکز تصویربرداری تمام وسایل فلزی خود مانند عینک، ساعت، جواهرات، سمعک‌ و غیره را درآورید.

پزشک ممکن است برای افزایش وضوح تصاویر تزریق وریدی ماده حاجب گادولینیوم را لازم بداند. اگرچه احتمال بروز واکنش آلرژیک به رنگ نادر است اما در صورت داشتن هرگونه نگرانی یا سابقه واکنش‌های آلرژیک، باید قبل از تزریق به رادیولوژیست خود اطلاع دهید.

اگر به تنگناهراسی یا کلاستروفوبیا مبتلا هستید و از قرار گرفتن در محیط بسته دستگاه ام آر آی می‌ترسید، حتما از قبل از پزشک خود اطلاع دهید. معمولا برای رفع این مشکل یک داروی آرامبخش تجویز می‌شود.

در روز مراجعه داروهای معمول خود را مصرف کنید و نیازی نیست که ناشتا باشید. مگر اینکه پزشک دستور دیگری بدهد.

نحوه انجام ام آر آی قلب

برای انجام این روش ابتدا تکنسین از شما می‌خواهد که روی نیمکت دستگاه به پشت دراز بکشید. اگر در دراز کشیدن روی آن مشکل دارید، ممکن است به شما یک بالش یا پتو داده شود. سپس رادیولوژیست از اتاقی دیگر از طریق میکروفون با شما ارتباط برقرار می‌کند و به‌آرامی نیمکت را وارد بخش تونل‌مانند دستگاه می‌کند.

در حین تصویربرداری ممکن است رادیولوژیست از شما بخواهد که نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنید. کل فرآیند می‌تواند از 30 تا 90 دقیقه طول بکشد.

تفسیر جواب ام آر آی قلب

اصولاً تفسیر جواب ام آر آی قلب توسط رادیولوژیست و در قالب یک گزارش برای پزشک متخصص قلب و عروق ارسال می‌شود.

پزشک معالج برحسب تفسیر ام آر آی قلب و نتایج بدست‌آمده، ممکن است برای دارودرمانی یا انجام روش‌هایی مانند جراحی اقدام کند.

مراقبت‌های بعد از ام آر آی قلبی

هنگام بلند شدن از روی نیمکت دستگاه به‌آرامی حرکت کنید تا از هرگونه سرگیجه یا سبکی سر ناشی از دراز کشیدن در طول ام آر آی جلوگیری شود.

بعد از ام آر آی می‌توانید بلافاصله فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرید. البته اگر ماده حاجب دریافت کرده باشید، ممکن است کمی احساس سرگیجه و حالت تهوع داشته باشید. این علائم معمولا طی چند ساعت برطرف می‌شوند. با این وجود، رادیولوژیست برای ارزیابی علائم واکنش آلرژیک مانند خارش، تورم، بثورات پوستی یا مشکل تنفسی، مدتی شما را تحت نظر می‌گیرد. اگر پس از بازگشت به خانه متوجه درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق ماده حاجب، به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر به‌دلیل تنگناهراسی داروی آرام‌بخش دریافت کرده باشید، باید تا زمانی‌که اثرات آن از بین برود استراحت کنید. هم‌چنین از رانندگی کردن اجتناب کنید.