ام آر آی شکم و لگن، یک آزمایش غیرتهاجمی است که برای تهیه تصاویر دقیق از اندام‌ها و ساختارهای شکم (ناحیه شکم و تنه) یا لگن استفاده می‌شود. معمولاً این روش برای کمک به تشخیص یا نظارت بر درمان مشکلات ارگان‌های روده، کبد، کلیه، طحال، پانکراس، غدد فوق‌کلیوی و اندام‌های لگنی انجام می‌شود.

پیشنهاد می‌کنیم قبل از انجام ام آر آی شکم، به نکات ذکرشده در این مطلب توجه کنید.

دلایل انجام ام آر آی شکم و لگن چیست؟

تصاویر واضح ام آر آی، به پزشکان اجازه می‌دهند تا وضعیت داخلی بدن را به دقت بررسی کنند و بیماری‌های مرتبط را تشخیص دهند.

اگر باردار هستید، احتمالاً پزشک به‌جای سی‌ تی اسکن شکم دستور انجام ام آر آی را می‌دهد. زیرا در این روش از اشعه ایکس استفاده نمی‌شود و تماس با میدان مغناطیسی برای جنین مضر نیست.  

اصولاً ام آر آی از شکم و لگن برای ارزیابی موارد زیر انجام می‌شود:

• آناتومی و عملکرد اندام‌های شکمی مانند کبد، مجاری صفراوی، کلیه‌ها، طحال، روده، پانکراس و غدد فوق‌کلیوی
• آناتومی و عملکرد اندام‌های لگنی مانند مثانه و اندام‌های تناسلی مانند رحم و تخمدان‌ها در زنان و غده پروستات در مردان
• وضعیت عروق خونی و گره‌های لنفاوی شکم و لگن

چه بیماری‌ها و مشکلاتی با ام آر آی شکم و لگن تشخیص داده می‌شوند؟

پزشکان از تصاویر ام آر آی شکم و لگن، ​​برای کمک به تشخیص بیماری‌هایی مانند موارد زیر استفاده می‌کنند:

• تومورها یا توده‌های شکمی یا لگنی
• بیماری‌های کبدی مانند سیروز کبد
• بیماری‌های روده کوچک، کولون و رکتوم مانند سندرم کرون و کولیت اولسراتیو
• بیماری واسکولیت
• فیبروم و اندومتریوز
• ناهنجاری‌های مجاری و کیسه صفرا و پانکراس
• سرطان رحم و پروستات

مکانیسم عملکرد آزمایش چگونه است.

برخلاف عکسبرداری با اشعه ایکس و سی‌ تی اسکن، ام آر آی از اشعه ایکس استفاده نمی‌کند.

در عوض برای تصویربرداری، از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی کمک می‌گیرد و اتم‌های هیدروژنی که به طور طبیعی در بدن وجود دارند را مجدداً تراز می‌کند. هنگامی‌که اتم‌های هیدروژن به تراز معمول خود باز می‌گردند، بسته به نوع بافتی که در آن قرار دارند، مقادیر متفاوتی انرژی ساطع می‌کنند. اسکنر دستگاه ام آر آی این انرژی را گرفته و با استفاده از اطلاعات بدست‌آمده، تصاویری ایجاد می‌کند.

برای آزمایش چگونه آماده شویم؟

قبل از ام آر آی شکم و لگن، به‌خصوص ام آر آی روده، لازم است به موارد زیر توجه کنید:

• اگر باردار هستید یا تصمیم دارید باردار شوید، لطفا به تکنسین مرکز ام آر آی اطلاع دهید. زیرا برخی از پزشکان معتقد هستند که بهتر است در سه ماهه اول و سوم بارداری، ام آر آی انجام نشود.
• همه اشیا فلزی همراه با خود مانند زیورآلات، عینک، سمعک و حتی لبا‌س‌های زیری که دارای بست‌های فلزی هستند را درآورید.
• اگر وسایل پزشکی کاشته‌شده یا هر چیز فلزی مانند ضربان‌ساز قلب، پروتز زانو، گیره‌های آنوریسم و دفیبریلاتور قلب خود دارید، باید از قبل به رادیولوژیست اطلاع دهید. زیرا ممکن است این وسایل جذب آهنربای دستگاه شوند.
• دستورالعمل‌های مربوط به خوردن و آشامیدن قبل از ام آر آی روده را به صورت کامل رعایت کنید.
• اگر نیاز به دریافت ماده حاجب دارید، در صورت داشتن آلرژی به ماده حاجب و هرگونه مشکل جدی مانند بیماری کلیوی، از قبل اطلاع دهید.
• دستگاه ام آر آی بزرگ و دو انتهای آن باز است. اگر مبتلا به کلاستروفوبیا (تنگناهراسی) هستید و از ماندن در فضای بسته می‌ترسید، حتماً اطلاع دهید. در این شرایط، معمولا از قبل داروهای ضداضطراب یا آرامبخش تجویز می‌شود.

مراحل انجام آزمایش ام آر آی شکم

1. ابتدا لازم است که تمام لباس‌های خود را در آورید و لباس مخصوص (گان) بپوشید.
2. اگر پزشک معالج برای افزایش وضوح تصاویر، دستور انجام ام آر آی شکم و لگن با تجویز ماده کنتراست‌زا را داده است، رادیولوژیست قبل از تصویربرداری، تزریق وریدی ماده حاجب به ورید دست یا بازوی شما را انجام می‌دهد.
3. سپس تکنسین به شما کمک می‌کند که روی تخت متحرک دستگاه دراز بکشید. برای تصویربرداری، تخت وارد بخش لوله‌مانند دستگاه می‌شود. معمولا در این حین صداهای کلیک‌مانند از دستگاه می‌شنوید. این مسئله طبیعی است و با وجود گوشگیرها، می‌توانید آن را تحمل کنید.
4. همانطورکه تصاویر گرفته می‌شوند، باید خیلی ساکن بمانید و در برخی موارد نفس خود را تا 25 ثانیه نگه‌ دارید. کل فرآیند ام آر آی شکم مانند ام آر آی روده، 25 تا 30 دقیقه طول می‌کشد.
5. رادیولوژیست می‌تواند تصاویر را از زوایای مختلف بررسی و تفسیر کند و در نهایت در قالب یک گزارش برای پزشک معالج ارسال کند.
6. در نهایت پزشک شما طبق اطلاعات ارائه‌شده در این گزارش و معاینات بالینی خود، بهترین روش درمانی را تعیین و اجرا می‌کند.

چه مراقبت هایی بعد از ام آر آی شکم و روده نیاز است؟

اگر آرامبخش دریافت نکردید، می‌توانید بلافاصله پس از تصویربرداری فعالیت‌های معمول و رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرید.

برخی از افراد عوارض جانبی ناشی از تزریق ماده حاجب مانند حالت تهوع، سردرد و درد در محل تزریق را تجربه می‌کنند. معمولا این علائم با مصرف مایعات زیاد و استراحت، خود‌به‌خود برطرف می‌شوند.

در موارد بسیار نادر نیز ممکن است کهیر، خارش چشم یا سایر واکنش‌های آلرژیک بروز کنند. اگر علائم آلرژیک دارید، به تکنسین رادیولوژی یا پزشک خود اطلاع دهید.

برای انجام انواع ام آر آی شکم و لگن، به‌ویژه ام آر آی روده، پیشنهاد ما به شما مراجعه به بهترین مرکز ام آر آی تهران مجتمع پزشکی صدر است.

می‌توانید از کادر پزشکی ماهر و دستگاه‌ پیشرفته MRI، جهت کسب دقیق‌ترین تصاویر استفاده کنید.