کیست تخمدان و انواع آن

کیست‌های تخمدان (Ovarian Cysts) توده‌هایی هستند که روی سطح یا داخل تخمدان ایجاد می‌شوند. چندین نوع کیست وجود دارد.

کیست‌های فانکشنال (Functional cysts) شایع‌تر هستند و در نتیجه تخمک گذاری ایجاد می‌شوند. این کیست‌ها اکثراً منجر به بیماری خاصی نمی‌شوند و بدون درمان ظرف چند ماه ناپدید می‌شوند. کیست‌های مرتبط با بیماری می‌توانند شامل کیست‌های ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک و سرطان تخمدان باشند.

علائم و نشانه‌های کیست تخمدان چیست؟

در صورتی که هرگونه از علائم ذکر شده را در خصوص کیست تخمدان احساس کردید؛ می‌توانید با مراجعه به کلینیک زنان و نازایی مجتمع پزشکی صدر از بهترین متخصصان زنان و نازایی بهره گرفته و در صورت لزوم درمان‌های لازم را انجام دهید.

برخی کیست‌های کوچکتر هیچ علامتی ندارند. در این موارد، شما حتی نمی‌دانید که کیست دارید. کیست‌های بزرگتر ممکن است علائم زیر را ایجاد کنند:

• درد لگن یا درد کسل کننده در کمر
• احساس نفخ در قسمت پایین شکم.
• درد هنگام مقاربت.
• پریودهای دردناک

علائم شدید کیست تخمدان که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد عبارتند از:

• درد شدید لگن
• تب
• ضعف یا سرگیجه
• تنفس سریع و پی در پی

این علائم می تواند نشان دهنده پارگی کیست یا پیچ خوردگی تخمدان باشد. هر دو عارضه اگر به موقع درمان نشوند می‌توانند عواقب جدی داشته باشند.

تشخیص کیست تخمدان

پزشک می‌تواند کیست تخمدان را در طول معاینه لگن تشخیص دهد. آنها ممکن است متوجه تورم یکی از تخمدان‌های شما شوند و تصویربرداری سونوگرافی را برای تأیید وجود کیست انتخاب کنند.

همچنین از دستگاه‌های تصویربرداری ام آر آی (MRI) و سی تی اسکن نیز برای تشخیص کیست تخمدان استفاده می‌کنند.

از آنجا که اکثر کیست‌ها بعد از چند هفته یا چند ماه از بین می روند، ممکن است پزشک فوراً برنامه درمانی را توصیه نکند. در عوض، آنها ممکن است آزمایش سونوگرافی را در چند هفته یا چند ماه بعد از ایجاد کیست برای بررسی وضعیت شما تکرار کنند. اگر هیچ تغییری در وضعیت شما ایجاد نشد یا کیست بزرگ‌تر شد، پزشک آزمایش‌های بیشتری را برای تعیین سایر علل علائم شما تجویز خواهد کرد.

درمان و برداشتن کیست تخمدان

گر کیستی درمان نشود، رشد کرده و باعث درد می‌شود. در این صورت پزشک متخص اغلب اقدام به برداشتن کیست تخمدان طی جراحی به نام سیستکتومی (cystectomy) می‌کند.

در طی سیستکتومی، عمل برداشتن کیست تخمدان یا از طریق جراحی لاپاراسکوپی یا از طریق عمل جراحی باز انجام می‌شود. جراحی باز (یا اووفورکتومی) به زمان بهبودی بیشتری نیاز دارد. در حال حاضر با استفاده از فناوری روباتیک، برداشتن کیست تخمدان را می‌توان از طریق جراحی با حداقل تهاجم، انجام داد.

کیست‌های فانکشنال تخمدان به طور کلی بدون درمان از بین می‌روند. ممکن است پزشک شما داروهای حاوی هورمون (مانند قرص‌های ضد بارداری) را برای توقف تخمک گذاری و جلوگیری از تشکیل کیست‌های تخمدان بعدی به شما بدهد.

اگر کیست به خودی خود برطرف نشود یا بزرگتر شود، پزشک ممکن است درمان‌هایی را توصیه کند.

توجه داشته باشید که تشخیص نوع درمان و برداشتن کیست تخمدان باید تنها با تجویز پزشک متخصص شما صورت بگیرد.

لاپاراسکوپی

اگر کیست شما خیلی بزرگ نبوده و نتیجه آزمایش تصویربرداری خطر سرطان را رد کرده باشد، پزشک می‌تواند جراحی لاپاراسکوپی را برای برداشتن کیست انجام دهد. در این روش پزشک جراح یک برش کوچک در نزدیکی ناف شما ایجاد کرده و سپس یک ابزار کوچک را برای برداشتن کیست تخمدان داخل ناحیه شکم شما قرار می‌دهد

لاپاروتومی

اگر کیست بزرگی دارید، پزشک می‌تواند کیست را با جراحی لاپاراتومی از طریق یک برش بزرگ در شکم شما خارج کند. آنها بیوپسی فوری انجام می‌دهند و اگر تشخیص دهند که کیست سرطانی است، ممکن است هیسترکتومی را برای برداشتن تخمدان‌ها و رحم انجام دهند.

برای تشخیص و درمان کیست تخمدان باید چیکار کرد؟

در صورت عدم درمان مناسب، برخی از کیست‌ها باروری را کاهش می‌دهند. برای بهبود باروری، پزشک می‌تواند کیست را برداشته یا کوچک کند. کیست‌های فانکشنال، سیستادنوم‌ها (cystadenomas) و کیست‌های درموئید (dermoid cysts) بر باروری تأثیری ندارند.

ممکن است پزشک متخصص زنان، جراحی را برای برداشتن و بررسی هرگونه کیست یا رویشی که پس از یائسگی روی تخمدان ایجاد می‌شود‌، انتخاب کند. این به این دلیل است که خطر ایجاد کیست سرطانی یا سرطان تخمدان پس از یائسگی افزایش می‌یابد. با این حال، کیست تخمدان خطر سرطان تخمدان را افزایش نمی‌دهد.

برای تشخیص و برداشتن کیست تخمدان، با مراجعه به کلینیک زنان و نازایی مجتمع پزشکی صدر از بهترین متخصصان زنان و نازایی مشورت بگیرید.