آندوسکوپی برخلاف جراحی باز، با کمترین عوارض می‌تواند به غربالگری، تشخیص و درمان شرایط مختلف کمک کند. زیرا در اغلب موارد لوله آندوسکوپ از طریق منافذ طبیعی مانند دهان یا مقعد وارد بدن شده و برشی ایجاد نمی‌شود. همچنین در مواردی‌که این روش با هدف جراحی انجام می‌شود، برش ایجاد شده خیلی کوچک است.

برای بررسی قسمت‌های مختلف بدن، انواع آندوسکوپی مانند کولونوسکوپی، سیستوسکوپی، نورواندوسکوپی و غیره وجود دارد.

این نوید را به شما می‌دهیم که دستگاه آندوسکوپی مدرن به کار رفته در مجتمع پزشکی صدر، خطرات نسبتاً کم‌تری دارد، تصاویر دقیق‌تری ارائه می‌کند، سریع‌تر انجام می‌شود و در بسیاری از زمینه‌های پزشکی بسیار مفیدتر است. با این وجود، لازم است اطلاعاتی در مورد کاربردها، نحوه انجام و خطرات این روش داشته باشید.

آندوسکوپی چیست؟

آندوسکوپی یک روش کم‌ تهاجمی است که با کمک یک لوله بلند و نازک به نام آندوسکوپ، برای بررسی و مشاهده ساختارهای داخل بدن انجام می‌شود. پزشک آندوسکوپ را وارد بدن می‌کند تا زمانی‌که به اندام یا ناحیه‌ای که نیاز به بررسی دارد برسد.

این لوله دارای یک دوربین سبک و مخصوص در انتهای خود است و می‌تواند تصاویر یا فیلم‌هایی را از طریق مانتیور نمایش دهد. بدین‌شکل، پزشک می‌تواند به راحتی برای تشخیص انواع ضایعات سلولی یا حتی جراحی اقدام کند.

انواع آندوسکوپی و کاربردهای هرکدام

معمولاً ابتدای نام هر یک از روش‌های مختلف آندوسکوپی برگرفته از نام اندام مورد بررسی است. در ادامه با شرح هرکدام، متوجه این مساله خواهید شد.

آنوسکوپی

در این روش آندوسکوپ از داخل مقعد (آنوس) می‌گذرد تا وضعیت بافت مقعد و راست‌روده ارزیابی شود.

آرتروسکوپی

هدف از انجام این روش، بررسی آسیب مفصل و شرایطی مانند آرتریت (التهاب مفصل) است. به‌همین‌دلیل، آندوسکوپ به کمک یک برش کوچک در بالای مفصل (مثلا مفصل زانو) وارد آن می‌شود.

برونکوسکوپی

در برونکوسکوپی، لوله دستگاه از طریق دهان یا سوراخ بینی عبور می‌کند تا پزشک بتواند ریه‌ها و راه‌های هوایی شامل نای و نایژه‌ها (برونش) را مشاهده کند.

کولونوسکوپی

در این روش آندوسکوپ از مقعد عبور می‌کند تا کل بافت روده بزرگ (کولون) بررسی شود.

سیستوسکوپی

برای انجام سیستوسکوپی، دوربین از طریق سوراخ مجرای ادرار وارد می‌شود تا پزشک مجاری ادرار (لوله‌ای که اجازه می‌دهد ادرار از بدن خارج شود) و مثانه را مشاهده کند.

اورتروسکوپی

در این روش نیز لوله از سوراخ مجرای ادرار می‌گذرد. اما قرار است به لوله‌هایی که کلیه‌ها را به مثانه (حالب) متصل می‌کنند نگاه شود.

اِنتروسکوپی

برای انتروسکوپی فوقانی، لوله آندوسکوپ از طریق دهان و برای انتروسکوپی تحتانی لوله از طریق مقعد وارد بدن می‌شود تا وضعیت روده کوچک ارزیابی شود.

هیستروسکوپی

در هیستروسکوپی، آندوسکوپ به کمک سوراخ واژن وارد می‌شود تا بافت رحم مشاهده شود.

لارنگوسکوپی

این روش با هدف بررسی حنجره (لارنگس) انجام و لوله آندوسکوپ از طریق دهان یا سوراخ بینی وارد می‌شود.

سیگموئیدوسکوپی

در سیگموئیدوسکوپی آندوسکوپ از مقعد می‌گذرد تا به قسمت پایین روده بزرگ (سیگموئید) و راست‌روده نگاه شود.

نورواندوسکوپی

بعد از ایجاد یک برش کوچک در جمجمه و با هدف بررسی ساختار مغز انجام می‌شود.

توراکوسکوپی

در توراکوسکوپی، آندوسکوپ از طریق یک برش در قفسه سینه می‌گذرد تا پزشک به ریه‌ها و ناحیه اطراف آنها مانند دیافراگم، مری و دیواره‌های قفسه سینه نگاه کند.

لاپاراسکوپی

در طی آن دستگاه از طریق یک برش کوچک وارد شکم شده تا پزشک اندام‌های شکمی و لگنی (تولید مثلی) را به خوبی مشاهده کند. در اغلب موارد، همزمان جراحی نیز انجام می‌شود. به‌همین‌دلیل، معمولا از آن با عنوان جراحی لاپاراسکوپی نیز یاد می‌شود.

آیا آندوسکوپی خطرناک است؟

اگرچه آندوسکوپی یک روش نسبتاً ایمن است؛ اما بسته به نوع آن و جایی‌که دستگاه آندوسکوپ وارد بدن می‌شود، احتمال بروز خطرات و عوارض موقت وجود دارد.

به عنوان مثال، اگر برای آندوسکوپی معده آندوسکوپ وارد گلوی شما شود، ممکن است تا دو روز احساس گرفتگی صدا یا گلودرد خفیف داشته باشید. همچنین اگر برای آندوسکوپی روده درون‌بین وارد روده شما شود، ممکن است تا چند روز متوجه گرفتگی، نفخ یا حالت تهوع شوید.

به‌همین‌دلیل، معمولاً پزشک راه‌هایی را برای مدیریت این مشکلات توصیه و در صورت نیاز حتی داروی ضددرد تجویز می‌کند.

نحوه کسب آمادگی قبل از انجام آندوسکوپی

معمولاً به منظور کاهش عوارض آندوسکوپی، پزشک دستورالعمل‌هایی را برای کسب آمادگی قبل از انجام آن ارائه می‌دهد. اصولاً توصیه می‌شود که فرد حدود 12 ساعت ناشتا باشد. همچنین اگر هدف بررسی روده است، لازم است شب قبل انواع دارو ملین با دوز تجویزی پزشک برای پاکسازی روده نیز مصرف شود.

بهتر است قبل از انجام این روش، در مورد پرونده سلامت و داروهای مصرفی خود اطلاعات کاملی در اختیار پزشک خود بگذارید. به‌خصوص اگر باردار یا درگیر بیماری‌های زمینه‌ایی مانند دیابت، سرطان، مشکلات قلبی و اختلالات خون هستید.

همچنین مصرف سیگار و داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین و آسپرین باید از چند روز قبل متوقف شود.

نحوه انجام آندوسکوپی

اگر پزشک تصمیم داشته باشد که این روش را با هدف تشخیص بیماری یا بررسی ارگان خاصی انجام دهد، فقط از بیحسی موضعی یا بیهوشی آرامبخشی استفاده می‌کند. اما اگر برای درمان و در قالب جراحی لاپاراسکوپی انجام شود، نیاز به بیهوشی عمومی دارد. فرایند کلی آن به صورت و ترتیب زیر است:

1. هنگامی‌که کاملا آرام شدید یا خوابیدید، پزشک به آرامی لوله آندوسکوپ را وارد می‌کند تا زمانی‌که به ناحیه مورد نظر برای بررسی برسد.
2. سپس برای تشخیص، تصاویر زنده را به دقت در مانتیور مشاهده می‌کند یا در صورت نیاز جراحی انجام می‌دهد.
3. همچنین اگر در طول انجام این روش به وجود یک ضایعه سرطانی مشکوک شود. می‌تواند بیوپسی انجام دهد و نمونه را به آزمایشگاه آسیب‌شناسی بفرستد.
4. اصولاً کل این فرآیند 30 دقیقه تا 2 ساعت طول می‌کشد.

اکثر افراد بعد از انجام آن همان روز به خانه برمی‌گردند. البته زمانی‌که همزمان با جراحی انجام می‌شود، نیاز به یک شب بستری شدن در بیمارستان دارد.

نکات مراقبتی بعد از انجام آندوسکوپی

هنگامی‌که به خانه آمدید، باید برنامه‌ریزی کنید که بقیه روز را به استراحت بگذرانید. زیرا گاهی عوارض اندکی همراه است. به‌عنوان مثال، پس از آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی، ممکن است نفخ و گلودرد داشته باشید. در نتیجه لازم است که تا چند روز خوردن غذاهای نرم و مایع بخورید.

ممکن است پس از سیستوسکوپی برای بررسی مثانه، خون در ادرار شما وجود داشته باشد. اگرچه این مشکل باید ظرف 24 ساعت از بین برود، اما در صورت تداوم باید با پزشک خود تماس بگیرید.

همچنین لازم است بعد از انجام این روش تا دو هفته فعالیت بدنی سنگین نداشته باشید، سیگار نکشید و الکل مصرف نکنید. مصرف داروهای رقیق‌کننده خون نیز توصیه نمی‌شود.

هزینه آندوسکوپی چقدر است؟

هزینه آندوسکوپی بسته به نوع و میزان پیچیدگی آن، وضعیت بالینی بیمار و میزان مهارت پزشک متغیر است. به‌همین‌دلیل، پیشنهاد می‌کنیم از قبل در این زمینه با کلینیک خود صحبت کنید.

به کدام مرکز مراجعه کنیم؟

اگر به‌دنبال یافتن بهترین مرکز آندوسکوپی در تهران هستید، توصیه می‌کنیم از خدمات پیشرفته مجتمع پزشکی صدر بهره‌مند شوید. زیرا بخش آندوسکوپی آن به تازگی افتتاح شده است و مجهز به مدرترین و پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها در این زمینه است.