پیشرفت فناوری‌هایی که در تشخیص بیماری‌ها بکار‌ می‌رود، موجب شده تا کیفیت خدمات درمانی ارتقا یابد. یکی از حوزه‌هایی که طی دهه‌های اخیر تحولات قابل توجهی را تجربه کرده، تصویربرداری از داخل بدن است. استفاده از روش‌های جدیدی مانند آندوسونوگرافی که دیدی بهتری از ساختارهای داخلی بدن فراهم می‌کنند در تصمیم‌گیری‌ پزشکان برای اقدامات درمانی نقش حیاتی دارند.

سونوگرافی اندوسکوپی یا اندوسونوگرافی چیست؟

آندوسونوگرافی یا سونوگرافی آندوسکوپی یک روش‌ پیشرفته تصویربرداری پزشکی است که با ترکیب فناوری آندوسکوپی و سونوگرافی، تصاویر دقیقی از دستگاه گوارش و اندام‌های اطراف آن ‌را ارائه می‌دهد.

در این روش، لوله‌ای نازک و انعطاف‌پذیر که در نوک آن پروب سونوگرافی قرار دارد، به سیستم گوارشی بیمار وارد می‌شود.

این پروب با ارسال امواج صوتی با فرکانس بالا امکان مشاهده‌ی جزئیات دقیقی از اندام‌هایی مانند لوزالمعده، کبد، کیسه صفرا، ریه‌ها و غدد لنفاوی را فراهم می‌سازد.

کاربردهای اندوسونوگرافی

• بررسی آسیب‌ها و تغییرات بافتی ناشی از التهاب یا بیماری‌های مختلف سیستم گوارش
• تشخیص وجود سرطان و بررسی احتمال گسترش آن به غدد لنفاوی
• ارزیابی میزان نفوذ تومورهای بدخیم به بافت‌های اطراف
• تعیین مرحله‌ی پیشرفت سرطان برای برنامه‌ریزی درمان
• دستیابی به اطلاعات تکمیلی درباره‌ی ضایعاتی که با روش‌های تصویربرداری دیگر شناسایی شده‌اند.
• نمونه‌برداری از مایع یا بافت به‌منظور انجام آزمایش‌های تشخیصی
• خارج‌ سازی مایعات تجمع‌یافته در کیست‌ها
• تزریق مستقیم دارو به نواحی هدف از جمله توده‌های سرطانی

نحوه انجام سونوگرافی آندوسکوپی

سونوگرافی آندوسکوپی آزمایشی سرپایی محسوب می‌شود که اغلب اوقات به بستری شدن نیاز ندارد و بیمار می‌تواند بعد از انجام آن به خانه بازگردد.

برای انجام این روش، ابتدا بیمار به پهلوی چپ دراز می‌کشد و دارویی برای بی‌حس کردن گلو استفاده می‌شود. همچنین، یک وسیله محافظ دهانی در دهان قرار می‌گیرد تا از آندوسکوپ و دندان‌ها محافظت شود.

سپس، دستگاه آندوسکوپ به‌آرامی از دهان عبور داده می‌شود و از مری و معده به بخش ابتدایی روده کوچک می‌رسد.

در تمام این مراحل، بیمار می‌تواند بدون مشکل نفس بکشد و معمولاً احساس ناراحتی نخواهد داشت.

حین معاینه پزشک با کمک تصاویر سونو، نواحی مختلف داخل بدن را بررسی می‌کند. در صورت لزوم، ممکن است بیوپسی از بافت یا مایع نیز انجام شود.

پس از پایان بررسی، آندوسکوپ به‌دقت خارج می‌شود و بیمار در اتاق ریکاوری به حالت طبیعی بازمی‌گردد.

اندوسونوگرافی در تهران را کجا انجام دهیم؟

اگر به دنبال یک مرکز اندوسونوگرافی در تهران هستید، می‌توانید به مجتمع پزشکی صدر مراجعه کنید. این مجتمع با حضور پزشکان متخصص و تجهیزات به‌روز، شرایطی عالی برای انجام سونوگرافی آندوسکوپی فراهم ساخته است. پزشکان تمامی مراحل آزمایش را به‌طور دقیق انجام می‌دهند؛ بنابراین، با اطمینان خاطر می‌توانید به این مرکز مراجعه کنید.

مراقبت‌های بعد از آزمایش

به‌دلیل استفاده از آرام ‌بخش تا ۲۴ ساعت بهتر است موارد زیر را رعایت کنید:

• از رانندگی پرهیز کنید.
• در محل کار حاضر نشوید.
• از کار با تجهیزات یا ماشین‌آلات خودداری کنید.
• از نوشیدنی‌های الکلی اجتناب کنید.
• هیچ نوع قرارداد یا سند رسمی را امضا نکنید.
• مسئولیت مراقبت از دیگران را بر عهده نگیرید.
• بهتر است یک فرد بزرگسال مورد اعتماد همراه شما باشد.

هزینه اندوسونوگرافی چقدر است؟

هزینه آندوسونوگرافی باتوجه به مواردی مانند نواحی تحت آندوسونوگرافی، نیاز به بیوپسی و بسیاری از موارد دیگر متغیر است.

عوارض اندوسونوگرافی

سونوگرافی آندوسکوپی روشی بی‌خطر محسوب می‌شود. با این حال، امکان بروز برخی از عوارض نادر وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:

• واکنش آلرژیک به داروهای آرام‌بخش یا بیهوشی
• آسیب جزئی یا خونریزی در بخش‌هایی از دستگاه گوارش
• ورود مایعات دهان یا معده به ریه‌ها (آسپیراسیون) پس از اندوسونوگرافی از راه دهان
• التهاب لوزالمعده (پانکراتیت) به‌ویژه پس از نمونه‌ برداری با سوزن
• پارگی یا سوراخ شدن دیواره داخلی روده (در موارد نادر)

فرق اندوسکوپی با اندوسونوگرافی چیست؟

مهم‌ترین تفاوت‌های بین آندوسکوپی و اندوسونوگرافی به‌شرح زیر هستند:

تفاوت در توانایی‌های تصویربرداری

آندوسکوپی معمولی تنها امکان مشاهده سطح داخلی دستگاه گوارش را به پزشک می‌دهد؛ بنابراین، بیشتر برای شناسایی آسیب‌های سطحی مانند زخم یا التهاب کاربرد دارد. این روش نمی‌تواند تصویری واضح از لایه‌های زیرین یا اندام‌ها فراهم کند.

در مقابل، سونوگرافی آندوسکوپی با بهره‌گیری از امواج صوتی با فرکانس بالا، قادر به تهیه تصاویر از عمق دیواره‌های گوارشی و اندام‌های مجاور است.

کاربرد آن در تشخیص و درمان

در آندو علاوه‌بر مشاهده، امکان انجام برخی اقدامات درمانی کوچک مانند برداشتن پولیپ هم وجود دارد. درمقابل، پزشکان با کمک آندوسونوگرافی می‌توانند از بافت نمونه‌برداری انجام دهند یا مایعات مشکوک را تخلیه سازند.

میزان پیچیدگی و آمادگی قبل از انجام

آندوسکوپی سنتی معمولاً یک فرآیند سریع و نسبتاً ساده است که در حدود نیم ساعت زمان می‌برد و به آمادگی خاصی جز ناشتا بودن چند ساعته نیازی ندارد. اما سونوگرافی آندوسکوپی به‌‌دلیل فرآیند دقیق‌تر گاهی به زمان بیشتری نیاز دارد، به‌خصوص اگر همراه با بیوپسی یا آسپیراسیون سوزنی باشد.